Door Peter van Deursen
De radio is mijn beste vriend. Zijn aanwezigheid verdraag ik dagelijks. Het is nog net geen huwelijk maar een eeuwigdurende verloving mag je het gerust noemen. Ik sta ermee op en ga ermee naar bed. Op het nachtkastje staat een oud beestje, een krijgertje met een uítstekende antenne. Vóór het slapengaan leg ik me eraan vast met oortjes. Mijn bedpartner wil ik niet storen. Ik stem af op het late avondprogramma van Radio 4 of de Belg Klara. Onze regionale zender BieOs heb ik eerlijk gezegd nog niet uitgeprobeerd. Op beide favoriete klassieke zenders hoor je rond 11 uur een rustig programma. Soms moet ik me, al onder het warme dek, met tegenzin deels ontbloten omdat de zender stoort. De zenderknop is overgevoelig zodat finetuning een vereiste is. Is de zender enigszins de draad kwijt of lijdt mijn toestel aan ouderdomsverschijnselen? Ik weet het niet. Mijn inspanning wordt beloond met fijne rustige muziek of kalme duidelijk uitgesproken teksten. Het lijkt of op dit tijdstip de hectiek van de dag is gedaald, tenminste op deze radiozenders. Je wordt niet meer overladen met informatie en toonsoorten uit alle hoeken en gaten. Ik kan met smaak het voorgeschotelde met eerbied en zonder schrokken verorberen. De zachte tonen van Fauré of Poulenc of een mooi luisterlied van Jules de Corte klinken als krenten uit de pap. De gasten in het programma lijken gehypnotiseerd. Ze gaan mee in het avondtempo van de uitzending. Soms leidt mij dat naar een slaperige roes. Nu ik dit schrijf moet ik zelf uitkijken de pen er niet bij neer te leggen. Gelukkig kan de volumeknop harder, maar de tuner geeft eerst ruis en dan volgt luid een mededeling over het weer. Er is een winterstorm op komst en code oranje komt in beeld. Ik schrik zoals bij de lichtsignalen van een tegenligger in de late nacht. Mijn rustige vriend de radio wil ik terug. Met een kleine draai aan de tunerknop vind ik weer de juiste toon. Al is er storm op komst, ik lig veilig in mijn eigen bed. Onder de dekens geniet ik van het herhalend thema van Arvo Pärt gevolgd door een mooi afsluitend gedicht. Ja, beide zenders kunnen me zomaar beroeren, gelukkig zijn ze nog net niet zò ontroerend dat ik er huilend bij in slaap val.
Eén gedicht kan ik wel met je delen, de muziek moet je zelf er maar bij zoeken. Voor je in slaap mocht vallen, alvast welterusten. Luister en lees mee tot het afgelopen is.
Het Wilhelmus
Toen de radio begon, eindigde elke dag met het Wilhelmus
Of ook wel met een stichtelijk gebed
Tot twaalf uur luisteren was voor de witte boorden
Arbeiders lagen allang voor de ochtendklus in bed
Voor dag en dauw uit de veren
Aan het werk voor de hoge heren
Geen radio’s, geen gettoblazers, hoogstens een zelf gezongen lied
Een luid gefluit als in de verte toevallig een mooie meid langs liep
Nu bonken de bassen uit dikke auto’s langs de straat
En rappers scanderen hun teksten vol liefde en haat
Ik kan niet alles volgen, mijn oren verdragen ’t niet meer
Vermoeid leg ik tegen twaalven met een klassieke zender mijn hoofd te rusten neer.
