Ad Hoogenboom is geboren en getogen en woonachtig in Geleen en was van 1979 tot 1990 en daarna weer sinds 2014 voorzitter van de Heemkundevereniging Geleen; een grote vereniging die meer 520 leden telt en nog steeds groeit.

De Heemkundevereniging Geleen houdt zich bezig met de cultuur en historie van Geleen; kun je in het kort uitleggen wat jullie belangrijkste bezigheden zijn?

De bezigheden en mogelijkheden zijn velerlei. In onze statuten staat het redelijk goed omschreven: ‘Het bevorderen en beoefenen van heemkunde in de meest uitgebreide zin des woords.’ Het in belang daarvan verzamelen en bewaren en zo nodig conserveren van alles waarvan wij denken dat het belangrijk is, zoals gegevens, geschriften, bouwkundige en archeologische zaken, eigenlijk alles op cultuur-historisch terrein. Natuurlijk ook het aanleggen van een bibliotheek, een kunstverzameling en een archief. Verder doen wij onderzoek in de archieven en zorgt de heemkundevereniging ervoor dat er publicaties verschijnen en er exposities georganiseerd worden die door alle belangstellenden bezocht kunnen worden. Veel van de gegevens worden door vrijwilligers gedigitaliseerd. Zo is er een groot genealogisch bestand met meer dan 60.000 namen van Geleners. Ook zijn er ruim 15.000 bidprenten en duizenden foto’s van Geleen en de inwoners.

Gelukkig hebben we een grote groep enthousiaste vrijwilligers die in de voorbije jaren veel werk verzet hebben en dat nog steeds doen. De sfeer is goed en er is weinig verloop in het bestuur en commissies. Ook hechten wij er veel waarde aan om met anderen in contact te komen en nemen wij regelmatig deel aan andere evenementen.

Een hoogtepunt vormde wel onze jubileumproductie “Gelaen in de sjtruim van de tied” in 2019. Samen met een aantal andere Geleense verenigingen werd enkele keren een prima geslaagd programma gepresenteerd in een volle Hanenhof.

Hoe wezenlijk is het hebben van een eigen Heemkundelokaal?

Dat heemkundelokaal aan de Jupiterstraat is van groot belang voor het bewaren van archieven, foto’s, films en allerlei andere voorwerpen. Hier komen de leden bijeen met hun vragen en vinden de vrijwilligers hun werkplek. Wezenlijk zijn ook de expositieruimtes die wij hebben ingericht. Daarbij willen wij zo laagdrempelig zijn als mogelijk is, zodat mensen vrijblijvend kunnen komen kijken of in informatie vragen dan wel “heemkundige” spullen kunnen afgeven voor onze verzameling.

Ik zie op de website dat jullie bestuur alleen uit mannen bestaat. Hoe zit het met de dames?

Ja, dat klopt. Wij doen ons best om een dame in het bestuur te krijgen, die ook in het team past. Wij zijn op zoek naar iemand die de functie van 2e secretaris wil vervullen.

Naast leden hebben jullie ook een zogenaamde “Club van 35”. Wat is dat en wat doet die?

Die club van 35 is in het leven geroepen met het idee om 35 personen te strikken die, om ons extra te steunen jaarlijks € 35,00 betalen. Dat in plaats van de normale contributie van 

€ 20,00. Inmiddels hebben zich min of meer spontaan meer dan 120 leden zich bij de Club van 35 aangemeld.

Naast de website hebben jullie ook een Facebookpagina met meer dan 1.500 volgers? Is het belangrijk om ook via social media cultuur en historie uit te dragen?

Dat is tegenwoordig zeer belangrijk. We proberen een zo breed mogelijk publiek te bereiken. Ook krijgen we vaak respons via Facebook over allerlei onderwerpen.

Heeft corona jullie vereniging parten gespeeld en/of wat opgeleverd in positieve zin?

Corona heeft ons wel degelijk parten gespeeld, doordat we in die tijd geen lezingen, presentaties en bijeenkomsten konden organiseren. Enkele plannen moesten in de ijskast. Het ledental is in die tijd wel blijven groeien. Dat in tegenstelling tot veel andere verenigingen. Gemeente Sittard-Geleen heeft ons ondersteund waar dat kon.

Op welke manier kan de onlangs geopende Heemkunde beleef-Tuin bijdragen aan de doelstellingen van de vereniging?

Wij zijn onlangs begonnen met de aanleg ervan. De naam ervan is nu “Heemelrijktuin Jupiter”. De ontwerper ervan, Nic Smeets, zegt dat het meer wordt dan een tuin. Hij wordt uniek in zijn soort. Er is straks van alles in te zien en beleven zoals 17e -eeuwse Geleense grafstenen, een in Geleen opgegraven Romeinse sarcofaag. Natuurlijk zijn er ook lokale kruiden, (vla)vruchten, fruit en drank- en bieringrediënten. Er komen zitbankjes en een terras, waar de bezoekers een gezellig dagdeel kunnen besteden eventueel in combinatie met een bezoek aan de exposities.

Recent las ik over een particulier initiatief om het laatste stukje mijnverleden van Geleen te redden? Doen jullie daaraan mee en zo ja, hoe?

Dat is een prima initiatief dat gaat om het weer toonbaar maken van de omgeving van de loonhal. Maar het is belangrijk dat dit monument ook gebruikt wordt, anders is het over een aantal jaren een bouwval. De politiek heeft er vorig jaar bij de wethouder op aangedrongen om het mijnverleden een belangrijke plaats te geven in het toeristisch beleid. Daar is tot nu toe nog niets mee gedaan. Wij als heemkundevereniging bereiden ons voor om hierin een rol te gaan spelen door het verzamelen van mijnattributen en allerlei soorten gegevens. Ook is er een goed contact met het mijnmuseum in Heerlen. In het voorjaar brengt de heemkundevereniging een dik boek uit over de geschiedenis van de Staatsmijn Maurits, geschreven door Harry Strijkers. Aan ons zal het dus niet liggen. Wij werken graag mee aan het behoud van een van de laatste stukjes mijnhistorie in de Westelijke Mijnstreek.

Je bent ook secretaris van de SCHUG. Kun je uitleggen wat deze stichting doet en wat de relatie met jullie vereniging is? Er is ook nog een stichting MEG, die iets met Geleense cultuur heeft. Is dat kort uitlegbaar? 

SCHUG staat voor Stichting Cultuur-Historische Uitgaven Geleen en deze is opgericht bij het 10-jarig bestaan van Heemkundevereniging Geleen in 1989. Deze stichting heeft ervoor gezorgd dat veel boekwerken over onze omgeving verschenen. Van MEG weet ik eigenlijk niet zoveel. Het staat voor Museum en Expositie Geleen, maar men heeft het werkgebied uitgebreid naar de hele gemeente Sittard-Geleen. Zij houden zich meer bezig met kunst.

Is er nog een vraag die niet gesteld is, maar die je wel graag aan de orde had gehad? Dan is hier de gelegenheid om nog wat informatie kwijt te kunnen.

Als heemkundevereniging kijken we niet alleen op het verleden, maar is ook de toekomst heel belangrijk. Daartoe participeren een aantal van onze leden in allerlei commissies, zoals de gemeentelijke commissie naamgeving, het monumentenplatform, de dialectpodcast “Gelaense Klatsj” , Open Monumentendag, het Aezelproject, Kruisen en Kapellen, Barbaracomité, SCHUG, enzovoort. Maar ook proberen wij onze stem te laten horen in enkele ad-hoc commissies. Vooral het beleid rond het vastleggen van (gemeentelijke) monumenten en het behoud van monumenten mag veel adequater. 

Er zijn nog volop plannen die we graag zouden willen realiseren.

Tekst Bert Wassenberg