Mijn naam is Ger Lengowski, ik ben 71 jaar. Ik woon in Sittard en ben na een periode van voorbereiding voor het inrichten van de Stichting sinds 26 juli 2018 (moment van officiële oprichting) voorzitter van de Stichting Burgerhart Sittard-Geleen, een organisatie die zich inzet om de gemeente Sittard-Geleen hartveilig te maken en te houden.

Door Bert Wassenberg

Vertel eens in het kort iets over jullie Stichting, het ontstaan, de doelstelling en de samenstelling van jullie Stichting?

De Stichting is op verzoek van de gemeente opgericht om van het lopende project Hartveilig Sittard, dat gedragen werd door de gemeente en een commerciële partij (AED Solutions) een goede, structurele basis te geven. De gemeente wilde van dit project een burgerinitiatief maken voor en door Burgers van de gemeente. De doelstellingen van het project en dus ook van de Stichting, is het hartveilig maken van de gemeente door:

  • Het beschikbaar stellen van voldoende openbaar toegankelijke AED’s waardoor er altijd binnen een tijdsbestek van 6 min een AED ter plekke kan zijn bij een hartaanval.
  • Er zorg voor te dragen dat er voldoende geschoolde en bereikbare Burgerhulpverleners binnen de gemeente aanwezig zijn. Deze Burgerhulpverleners dienen te zijn ingeschreven bij Hartslag Nu.

Bij de samenstelling van de Stichting is gekozen voor een samenwerkingsverband van alle EHBO en Rode Kruis verenigingen binnen de gemeente. Zij vormen de leden van de Stichting en dragen zorg voor de (bij)scholing van de Burgerhulpverleners. Tevens zorgen zij voor de bekendheid van de Stichting en proberen steeds voldoende vrijwilligers te vinden.

Was het niet eerst een gemeentelijk project en zo ja, waarom is voor een andere vorm gekozen?

Zoals hierboven beschreven was het een gemeentelijk project dat de gemeente graag aan de Burgers wilde overdragen. Hierdoor was het noodzakelijk een Stichting op te richten die de verantwoordelijkheid van het project zou overnemen en vooral voortzetten. Alles onder het motto van en voor de Burgers van Sittard-Geleen

Hoe ben je verzeild geraakt bij dit werk?

Ik was burgerhulpverlener binnen het project en gezien mijn achtergrond van en affiniteit met de gezondheidszorg (47 jaar) reageerde ik op een verzoek van de gemeente of er mensen waren die bereid waren om de genoemde Stichting op te zetten, waarin dit project over kon gaan. Ben even gaan luisteren, had een mening en werd gevraagd of ik zin had om dit samen met drie andere personen op te pakken. Drie van deze mensen vormen nu, samen met een nieuwe secretaris, het Bestuur van de Stichting Burgerhart Sittard Geleen.

Hoe zit het met de naamsbekendheid van de Stichting? Wat doen jullie eraan?

Er zijn stukken in de stadskrant verschenen bij de officiële oprichting van de Stichting, we hebben een website opgezet waarin alle noodzakelijke informatie over de Stichting te vinden is. Daarnaast hebben we ook een Facebook-pagina, waar we geplande scholingen plaatsen en nieuws met betrekking tot plaatsen van en verplaatsen van AED’s.  Zo nodig wordt ook een oproep geplaatst voor nieuwe vrijwilligers. De verschillende verenigingen hebben bijvoorbeeld van ons een vlag gekregen die ze bij hun verschillende evenementen kunnen plaatsen. We proberen ook minimaal 1 tot 2 maal per jaar een stukje in de stadskrant te plaatsen. Ook wijkbladen krijgen van ons wel eens het verzoek om een artikel te plaatsen.

Ik lees dat de Stichting het reanimatiebeleid uitvoert en draagvlak zoekt in de verschillende regio’s binnen de gemeente. Wat bedoelen jullie met regio’s en hoe zoeken jullie dat draagvlak?

Zoals je op de website kunt gezien is de gemeente opgedeeld in de verschillende kerkdorpen met een lokale vereniging inclusief een aanspreekbare persoon. Hierdoor bestaat er een laagdrempelige toegang omdat de betreffende personen zelf deel uit maken van deze gemeenschap (lees: regio). Hierdoor wordt voorkomen dat de Stichting vanuit een ivoren toren opereert. Om belangenverstrengeling te voorkomen zijn onze bestuursleden geen lid, van welke aangesloten vereniging dan ook. De lokale vertegenwoordigers dragen zorg voor draagvlak door het organiseren van scholingen, waarvoor de Stichting een vergoeding geeft. Ergo de scholing van de burgerhulpverleners is voor vrijwilligers gratis indien men zich inschrijft bij Hartslag NU en woonachtig is binnen de Gemeente Sittard-Geleen.

De landelijke organisatie Hartslag NU is voor Nederland een belangrijke partij. Kun je ons dat uitleggen?

Bij Hartslag NU zijn/worden landelijk alle burgerhulpverleners geregistreerd, waar bij de burgerhulpverlener kan aangeven op welke momenten hij/zij beschikbaar is om bij een reanimatie opgeroepen te worden. Indien bij de meldkamer 112 een hartstilstand of circulatiestilstand wordt gemeld, krijgen ongeveer 20 vrijwilligers die zich dicht (range 500 tot 1000 meter) bij het slachtoffer bevinden, een oproep (app of sms) om óf rechtstreeks naar het slachtoffer te gaan óf de dichtstbijzijnde AED op te halen en daarmee naar het slachtoffer te gaan. Hierdoor is een hulpverlener soms sneller aanwezig dan de ambulance. Een reanimatie moet zo snel mogelijk gestart worden (binnen 6 minuten) waardoor de overlevingskans fors toeneemt. De reanimatie kan ondersteund worden door het gebruik van een AED. De verenigingen die de reanimatie les geven, instrueren de vrijwilligers ook in het gebruik van een AED. De Stichting heeft hiervoor een training-AED ter beschikking gesteld opdat men getraind is met eenzelfde AED, zoals die binnen de gemeente door de Stichting ter beschikking wordt gesteld.   

Is jullie Stichting een vrijwilligersorganisatie? Is de bemensing afdoende geregeld of hebben jullie nog behoefte aan uitbreiding?

De Stichting bestaat volledig uit vrijwilligers die je kunt indelen in:

  • Het bestuur (4 personen)
  • De verschillende EHBO en Rode Kruis Verenigingen die ook uit vrijwilligers bestaan
  • De trainers van de verenigingen én 
  • Alle burgerhulpverleners, op dit moment bijna 1200

Een AED is cruciaal voor jullie doelstelling? Weten voldoende mensen wat dat is en hoe ze te gebruiken zijn? Kan iedereen zo’n apparaat bedienen/gebruiken?

Niet de AED is cruciaal voor onze doelstelling maar het aantal vrijwilligers dat opgeleid is in reanimatie en het gebruik van een AED. Zoals je ziet zijn er veel mensen die hiertoe in staat zijn en ja, na een training (basis = uitgebreid) van 2,5 uur of een herhaling (1,5 uur) kun je een AED op de juiste wijze bedienen. Het is wel de bedoeling dat er jaarlijks een herhalingscursus gevolgd wordt. Daarnaast denk ik dat de meeste mensen wel weten wat een AED is, mede door alle promotie die door de Hartstichting wordt gedaan en gezien alle reacties en activiteiten na de hartstilstand van een voetballer.

Hoe weten mensen jullie te bereiken in geval van nood? Is het voor gewone burgers belangrijk om de locatie van een AED te weten?

Zoals gezegd worden de burgerhulpverleners door de Hartslag Nu app gewaarschuwd (overigens plaats onafhankelijk, je kunt ook in Friesland worden opgeroepen indien daar iemand een hartstilstand krijgt en je daar gewaarschuwd wordt middels die app). En ja, het is handig als je als gewone burger weet waar een AED hangt, hoe sneller bij het slachtoffer hoe beter het is. Op dit moment hangen er binnen de gemeente 65 openbaar toegankelijke AED’s. De Stichting Burgerhart Sittard-Geleen is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van 56 van deze AED’s. De andere AED’s zijn gesponsord door bedrijven dan wel particulieren en zijn voor de gemeenschap beschikbaar gesteld door ze openbaar toegankelijk te maken.

Reanimeren moet je leren, toch? Hoe kun je dat aanpakken als geïnteresseerde burger?

Bij interesse kun je je aanmelden voor een cursus bij een van de EHBO of Rode Kruis verenigingen binnen de gemeente. De namen van de contactpersonen en de geplande scholingen staan op onze site www.burgerhartsittardgeleen.nl. Je kunt ons ook volgen op Facebook Burgerhart Sittard Geleen, waar nieuws regelmatig gedeeld wordt. 

Is er nog iets dat je kwijt wil en dat niet gevraagd is?

Ondanks het grote aantal vrijwilligers is het altijd noodzakelijk om het aantal te laten groeien want hoe meer vrijwilligers, hoe groter de kans is dat je een hartaanval overleeft. Overigens moet je zo’n cursus vooral voor jezelf en het redden van je naasten doen, maar het is sociaal gepast dat je deze kennis ook kunt gebruiken indien je opgeroepen wordt voor een reanimatie bij je in de buurt. Per slot van rekening kun jij zelf ook zo’n slachtoffer zijn en ben je blij als er iemand is die je leven redt.