Mijn naam is Marian Dieteren, ik ben 66 jaar. Ik woon in Sittard en ben sinds 5 april 2017 voorzitter van het Limburgs Toneel Sittard, een van de oudste toneelgezelschappen van Sittard.

Tekst Bert Wassenberg

Vertel eens in het kort iets over de ontstaansgeschiedenis van jullie toneelgezelschap?
Het Limburgs Toneel is een toneelgroep, gevormd door een stel enthousiaste theater– en spelmakers. Wij zijn één van de oudste toneelgezelschappen van Sittard en maken al jaren deel uit van het culturele leven van de stad. De historie en oprichting van Het Limburgs Toneel Sittard gaat bijna een eeuw terug. Het begon met Jacobus Josephus Henricus Engelen (Jacques jr.), geboren op 19-4-1909 te Sittard. Hij was de zoon van Jacobus Hubertus Christiaan Engelen (Jacques sr.), die in Roermond lid was van de Rederijkerskamer en als lekespeler lid was van de toneelvereniging. Het bloed ging waar het niet gaan kon en Jacques jr. trad in de voetsporen van zijn vader en gaf in 1921 (12 jaar oud) zijn eerste voorstelling. Van 1924 tot 1928 waren vader en zoon samen binnen de toneelvereniging van Studentenclub Sanctus Petrus actief als speler en regisseur. Dit leidde op 24 april 1928 tot de oprichting van de Sittardse Toneelvereniging Kunst en Vermaak. Op 21 september 1929 werd het omgedoopt tot de Herentoneelvereniging Het Limburgs Toneel. Jacques sr. ging als regisseur aan de slag ging en jr. als speler en voorzitter. In 1936 werden dames toegelaten en werd de vereniging gemengd. Het gezelschap telt nu 35 leden en zet ieder seizoen een aantal theaterproducties op de planken. De groep brengt naast toneelvoorstellingen ook straattheater door middel van een wagenspel. Een groot deel van de spelers van het Limburgs Toneel Sittard levert ook een belangrijke bijdrage aan de Zittesje Revuu die eens in de drie jaar plaatsvindt. Net als de oprichters nastreefden wordt ook nu nog steeds een voorstelling gemaakt met enthousiasme, liefde en vooral heel veel plezier. Dat is dan ook wat het publiek van ons mag verwachten: spel, lol, emotie en een voorstelling met en vanuit het hart gemaakt.

Kun je ook iets vertellen over jullie positie binnen het culturele landschap van Sittard? Is jullie vereniging puur Sittards of (gelet op de naamgeving) gaan jullie de stadsgrenzen over? 

De vereniging beschouwt zichzelf als een echte Sittardse vereniging en voelt zich hier ook nauw mee verbonden. Dit komt ook vaak tot uitdrukking in het hanteren van oude Sittardse namen in dialectstukken (wagenspelen). Ook het merendeel van onze stukken wordt in het Sittards dialect opgevoerd. In het verleden werden de voorstellingen ook buiten Sittard op de planken gebracht, maar de laatste jaren niet meer. Ook vanwege het feit dat zowat iedere stad of dorp een plaatselijke toneelvereniging heeft.

Hoe ben je betrokken geraakt bij deze vereniging en welke kwaliteiten moet de voorzitter meebrengen om ook een succesvolle voorzitter te zijn?

Ik ben betrokken geraakt bij de vereniging omdat ik door de vorige voorzitter gevraagd ben om zijn voorzitterschap over te nemen. Als voorzitter van deze vereniging is het belangrijk dat je affiniteit hebt met toneel. Ook denk ik dat je zelf een heel actieve rol moet vervullen bij de vereniging. Dit in de ruimste zin van het woord dus: organiserend, helpend, ondersteunend, initiatief nemend, verbindend en goed samenwerken met alle leden.

Op de website staat als laatste voorstelling een Toertje Toneel uit oktober 2021 op 4 verschillende locaties in Sittard. Wat zijn de plannen voor 2023?

Dit is niet helemaal waar! Dit jaar hebben we tijdens het Sint Rosa Festival veel succes gehad met de eenakter De Nonnen van Wan Orde, die op zaterdag 27 en zondag 28 augustus 2022 volle tenten trok. Omdat de PR voor deze voorstellingen via het Sint Rosa Festival kanaal liep, is op onze website via een link naar onze Facebookpagina hieraan uitgebreid aandacht besteed. In 2023 staat de productie JOLIEN gepland, waaraan een 20-tal spelers deelnemen. Naast de eigen spelers maken we ook dankbaar gebruik van spelers van collega-toneelverenigingen. We ervaren dit als een fijne wisselwerking. Het is een bewerking van het boek “Het bezoek van de oude dame” (wraak-tragi-comedie) door Hanneke Jonkers, die wederom voor de regie tekent en het belooft een waar spektakelstuk te worden in Westernstijl. Naast deze grote productie zullen we ook weer meedoen aan het Sint Rosa Festival en maken we de bezoekers alvast nieuwsgierig met een “voorproefje” naar JOLIEN.

Ook staat er nog een wagenspel op de planning.

Is de vereniging financieel gezond? Hoe krijg je dat voor mekaar in deze tijd?

Gelukkig kan de vereniging door goed beleid de eindjes aan elkaar knopen. We proberen de producties die ter hand genomen worden, kostendekkend of zelfs met een kleine winst af te sluiten. Daarnaast proberen we de algemene kosten van de vereniging te dekken via contributiegelden en overige inkomsten.

Jullie hebben een eigen accommodatie aan de Engelenkampstraat; zijn jullie daar tevreden over of zijn er nog wensen?

Jammer genoeg is het Land van Gulick onlangs verkocht aan ZOwonen. Dit betekent dat de Stichting Mensen Met Mogelijkheden, via wie wij de theaterzaal huren, dit gebouw per
1 februari a.s. moet verlaten. Wij zijn dus naarstig op zoek naar een repetitie- en uitvoeringsruimte!

De vereniging draait grotendeels op vrijwilligers, neem ik aan. Zijn die genoeg voorhanden en hoe komen jullie aan nieuwe aanwas?

We hebben spelende leden en niet-spelende leden. Laatstgenoemden zijn voornamelijk betrokken bij ondersteunende diensten zoals decor, techniek, facilitair, e.d. Maar natuurlijk heb je van beide categorieën nooit genoeg! Naast spontane aanmeldingen komt nieuwe aanwas veelal vanuit de Zittesje Revuu. Figuranten geven bijvoorbeeld aan geïnteresseerd te zijn in een lidmaatschap. Zij volgen dan onze workshops, starten met hun optreden tijdens een wagenspel en maken daarna deel uit van onze spelersgroep die zich voor producties kunnen inschrijven.

Hoe gaat het de laatste paar jaar? Is niet de makkelijkste tijd geweest, toch?

Ondanks de pandemie zijn we er redelijk in geslaagd contact met de leden te houden, ook toen dat fysiek niet mogelijk was. We hebben Skype-/Zoom-vergaderingen georganiseerd en met Kerst/Nieuwjaar een presentje rondgebracht in plaats van een eindejaar afsluiting. Dit werd zeer op prijs gesteld. Maar er gaat natuurlijk niets boven normaal contact tijdens workshops, repetities, e.d.

Ik lees op jullie Facebookpagina nog iets over de Nonnen van Wan Orde en het Sint Rosafestival van afgelopen zomer. Vertel eens wat we ons daarbij moeten voorstellen?

Deze eenakter is geschreven en geregisseerd door Hanneke Jonkers. Het is een hilarische vergadering van de nonnen waarop het belangrijkste agendapunt is hoe het met de vorderingen van de samenstelling van het koor staat.  Een Babylonische spraakverwarring ontstaat omdat iedereen denkt dat de ander het zou regelen. Ze roepen uiteindelijk de Heer aan en plots geschiedt het wonder en ontpopt het publiek zich als het langverwachte koor….de nonnen zijn euforisch en samen met het publiek wordt het Oh Happy Day ingezet!

Hoe is het met het verenigingsprogramma gegaan nu in het ná-corona tijdperk? Zijn er in 2023 e.v. jaren nog bijzonderheden te melden?

Naast eerdergenoemde productie JOLIEN in 2023, staat 2024 in het teken van ons jubileumjaar: 100-jaar Limburgs Toneel. Over de juiste oprichtingsdatum bestond jarenlang onduidelijkheid, maar omdat op de bij notaris goedgekeurde statuten de datum 20 april 1924 staat genoteerd en de jubilea 75 en 90 jaar ook deze datum als uitgangsdatum hebben genomen, is besloten deze datum als oprichtingsdatum te hanteren. We zijn momenteel bezig een “Jubileum Commissie” op te tuigen die gaat brainstormen over WAT, HOE, WAAR.

De Facebookpagina telt bijna 600 volgers. Is dat een belangrijk medium voor jullie? Welke andere mogelijkheden gebruiken jullie om publiciteit te maken?

Het belangrijkste kanaal zijn natuurlijk onze eigen Limburg Toneel ambassadeurs. Dat zijn de leden van de vereniging, hun achterban en het trouwe publiek dat we de afgelopen jaren hebben opgebouwd. Naast de moderne kanalen zoals de website, Facebook, app-groepen blijven ook de offline middelen belangrijk zoals een poster in een café, een flyer in de brievenbus of een viltje op de bar. Nog beter: korte scènes uit een stuk opvoeren in de stad tijdens een koopzondag of tijdens het Sint Rosa Festival. Zo neem je mensen mee in het spel en de beleving van het Limburgs Toneel. Dat is de beste manier om ze uit te nodigen om naar ons te komen kijken.

Is er nog iets dat je kwijt wil en dat niet gevraagd is?

Het is voor veel verenigingen in Sittard een uitdaging om aan een geschikte repetitieruimte te komen. Ook nu voor ons aangezien we het Land van Gulick moeten verlaten. Om het cultureel erfgoed van Sittard te bewaren en te borgen zou het wenselijk zijn als de Gemeente een soort creatieve smeltkroes kan faciliteren waar we samen kunnen werken met andere makers en ons kunnen huisvesten en optreden.