George Tielens, in Venlo geboren Sittardse kunstenaar met straatnaam in Geleen

‘George Tielens (1888-1950) kunstenaar en gentleman’. Heel toevallig viel mijn oog op het vuurrode omslag van het boek, de foto van ‘De besjes’, een olie-paneel van 20 x 30 cm. Het was tien jaar geleden dat ik het levensverhaal van de bijzondere persoon Tielens met genoegen las en besloot de prettig geschreven uitgave opnieuw te lezen. Ik was er een lange middag zoet mee en raakte wederom in de ban van deze Tielens. U moet weten dat een tentoonstelling met schilderijen van George Tielens in Museum Het Domein in de herfst/winter van 2010-2011 het nodige publiek trok. Op verzoek van Stichting Museum en Expositie Geleen (MEG) stelde Piet Meijers destijds de uitgave ‘George Tielens (1880-1950) kunstenaar en gentleman’ samen. “Dankzij het speur- en archiefwerk van met name Piet Meijers is het mogelijk gebleken leven en werk van Tielens adequaat in beeld te brengen”, constateert MEG-voorzitter Wiel Gielkens in het voorwoord van het 64 pagina’s tellend boek.

George Tielens was vooral een Limburgse schilder. Ook al lag zijn grootste begaafdheid in de portretkunst, zijn echte liefde en specialisatie was het boerenerf. “Liefhebbers en kopers van zijn werk apprecieerden zijn vakmanschap, zijn ongekunsteld realisme en zijn enigszins nostalgisch getint beeld van het Limburg dat zij liefhadden”, schrijft Meijers.

In Sittard was de in Venlo geboren Tielens een opvallende verschijning. Goed gekleed, tot in de puntjes verzorgd, ook als kunstenaar steeds de gentleman die afkomst en opvoeding van hem gemaakt hadden. Zijn vader was eerste luitenant bij de cavalerie en stamde evenals zijn echtgenote uit een familie die in hoog aanzien stond. In zijn atelier boven café De Kroon aan de Markt waar Tielens ook zijn schilderschool had, was Zefke Mols een vaste bezoeker, kreeg Toon Hermans zijn eerste lessen. Een andere bekende leerling was Pie Schmitz uit Geleen. Sittardenaren van alle rang en stand volgden zijn lessen. Door de lessen en de verkoop van schilderijen was Tielens ook voor de gewone Sittardenaar een bekende stadgenoot. Dat hij het toch niet breed had en vaak op de rand van armoede leefde was alom bekend. Daar lag hij niet echt wakker van, maar maakte zich als kostwinner wel zorgen om zijn gezin met vier kinderen. Wanneer er wat geld binnenkwam ging het er royaal aan toe, werd bij banketbakker Frans Poels in de Raadhuisstraat Geleen gebak gehaald of trakteerde hij op het terras van De Prins. Tielens moet in Sittard tot op zekere hoogte een outsider zijn gebleven, meent Piet Meijers. “Hoewel hij zich niet op de voorgrond drong en zelfs een bescheiden man was, zette dit hem toch op een afstand van de gemiddelde Sittardenaar.”

Wie voor het magistrale portret van Mgr. Poels staat, zal geen idee hebben dat Tielens zichzelf het vak heeft eigen gemaakt. Natuurlijk is hij door anderen beïnvloed en groeide hij op in een kunstzinnige familie, onderzoek toont aan dat er geen aanwijzingen zijn die het tegendeel bevestigen: de kunstenaar George Tielens was een autodidact. Deze vaststelling maakt het respect dat hij verdient nog groter. Zijn wandschilderingen en glasschilderkunst in de kerken van Spaubeek, Nuth, Vaesrade, Lindenheuvel, Puth en Beek behoorden tot de beste in hun soort. Evenals zijn grottekeningen in Valkenburg, het reclamewerk, de stillevens, dorpsgezichten, zijn landschappen en schetsen. Dat zijn werk geliefd was bewijzen tentoonstellingen in Den Haag, Eindhoven, Tilburg, Nijmegen, Maastricht, Amsterdam, Roermond en kleinere plaatsen. In zijn woonplaats was geen groot museum, wel het Oranjehotel waar de kunstenaar naast het ontmoeten van kennissen zo nu en dan schilderijen om te verkopen meebracht. Van het stadsbestuur of de culturele commissie van de gemeente Sittard heeft Tielens nooit een uitnodiging ontvangen om zijn werk in het gemeentehuis te exposeren. Dat dit er tijdens zijn leven niet van is gekomen betreurde menigeen. Piet Meijers: “Wat dat betreft heeft Geleen hem meer recht gedaan. Ook daar kreeg hij geen tentoonstelling, wel werd er in de schilderwijk achter de Kluis wel een straat naar hem genoemd. Aan de ene kant komt ze uit op de Ruysdaellaan, aan de andere op de Breitnerstraat. Goed gezelschap.”

Op de koude winterdag 27 januari 1950 wilde George Tielens een bezoek brengen aan een tentoonstelling van zijn eigen werk in Heerlen. Hij zou de expositie nooit zien. Met de fiets onderweg naar het station in Sittard kreeg hij een lekke band en belandde bij fietsenmaker Kamps op de Steenweg. Terwijl Kamps de band plakte kreeg de kunstenaar een hartaanval die hem fataal werd.

(Dank aan Stichting Museum en Expositie Geleen en Piet Meijers)

Tekst: Koos Snijders