Als kind raakte hij in de ban van de fiets toen hij met zijn vader mee mocht naar de wielerbaan in het burgemeester Damenpark in Geleen. Grote indruk maakten ook het Pinkpop van Jan Smeets. Michel van Dijke groeide uit tot de ‘Jan Smeets’ van de fiets. De tweewieler maakte hij als enthousiast organisator van wielerwedstrijden en -clinics tot het ideale vehikel om mensen met elkaar te verbinden en op weg te helpen in de maatschappij.
Door Ray Simoen
,,In het burgemeester Damenpark.” Lang hoeft Michel van Dijke niet na te denken over de vraag naar zijn favoriete plek voor een foto bij dit artikel. Hier komen de lijnen naar zijn verleden, heden en toekomst bij elkaar. ,,Volgend jaar bestaat de wielerbaan 90 jaar”, zegt de vijftigjarige Gelener opgetogen terwijl hij de beoogde plek aanwijst voor een ander gedenkwaardig monument in het Damenpark: het Pinkpopmonument, waarvoor hij in 2018 een grote crowdfundingactie startte.
Ongeduld
Als kind was hij al gefascineerd door het park, eerst door de wielerwedstrijden die hij er zag, later door Pinkpop, dat hij actief meemaakte. ,,Pinkpop was een groot feest. Met mijn vader en moeder bakten we spek en ei voor de festivalbezoekers, met wie we ook bier dronken. ‘Ik wil zelf ook ooit zo worden als Jan Smeets en mooie dingen organiseren’, dacht ik toen bij mezelf”. Zijn diepste herinneringen zijn toch die aan de wielerbaan in het Damenpark. ,,Ik weet nog heel goed dat mijn vader me meenam naar een wedstrijd op de wielerbaan, die in 1932 werd geopend en toen nog een grasbaan was”, zegt hij. Enthousiast lichten zijn donkere ogen op. Hij neemt snel een slok uit zijn mok met ‘Gelaen’ erop en begin te vertellen. Gedreven en snel, zoals hij gewoon is alles te doen. Soms met een spoor van ongeduld in stem en motoriek. En graag vooroplopend. De goedlachse Van Dijk is geen man, die zich het liefst in de buurt van de bezemwagen ophoudt. Instemmend glimlacht zijn vrouw Nicole die in de achterkamer zoon Thor begeleidt met het huiswerk, dat deze via zoom heeft gekregen van zijn school. ,,Michel wordt nooit moe van alle plannen die bij hem opborrelen. Het kan hem vaak niet snel genoeg gaan.” Want een doener, vol plannen en ideeën zit, die hij het liefst direct wil uitvoeren, is de donkerharige Gelener. Iemand, die zoals hij zelf zegt ,, niet van drempels houdt en vooruit wil”. Een carrière als profwielrenner zat er niet in, wel is hij meteen gefascineerd door de snelheid, de ambiance en techniek van de pédaleurs op de baan van Geleen. ,,Dat heb ik van mijn vader”. Hij toont een dik boekwerk met de genealogie van zijn familie. ,,Mijn vader is de zoon van een zeeman uit Tholen. Opa Henk van Dijke werd, na een tijd op de wilde vaart, binnenschipper. In de haven van Maasbracht ontmoette hij een meisje. Ze trouwden en trokken naar Geleen, waar opa in de mijn Maurits ging werken, bovengronds bij het SBB”. Het verleden van het mijnverleden van zijn opa laat hem niet meer los en zet hem aan tot actie wanneer hij in 2021 met zijn zoon Thor op zoek gaat naar de restanten van de mijn Maurits. ,, Ik schrok me rot. Wat een ellende, wat een troep. Compleet verwaarloosd lagen het loongebouw, de fabriekshal en de watertoren van de Maurits er bij. Een groot en schrijnend verschil met Genk, waar ze heel wat respectvoller met het mijnverleden zijn omgegaan. Veel mijnrelicten zijn er prachtig gerestaureerd en hebben een andere,sociale functie gekregen.” Hij laat het niet bij woorden van verontwaardiging.
‘Doener Van Dijke’ steekt de handen uit de mouwen en gaat na een oproep samen met 50 anderen de omgeving van het loongebouw in het Mauritspark ontdoen van onkruid en troep. ,,Kinderen die meehielpen, hingen aan de lippen van de oud mijnwerkers, die vertelden dat er zelfs ondergrondse gangen van Geleen naar Hoensbroek liepen. Later vonden we zelfs nog ergens een oude kolenwagen. Toen we hem wilden gaan ophalen was hij plots verdwenen en verkocht. Het is een schande hoe het mijnverleden van Geleen wordt verwaarloosd. En de patstelling tussen de eigenaar Paes, Chemelot en gemeente over de toekomst van het Mauritspark belooft niet veel goeds. Doodzonde, Geleen verdient een grootser en waardiger herinnering aan zijn mijnverleden.” Het is een van de veld acties waar hij zijn schouders onder zet. Toch is hij een betrekkelijke laatbloeier als ‘actievoerder’. ,,Ik ben eigenlijk timmerman. Dertig jaar heb bij Helwig Kozijnen gewerkt, eerst als timmerman, later op de financiële administratie. Daarbij was ik lid van de ondernemingsraad en organiseerde ik voor mijn collega’s fietstochten”.”
Zijn baas, Wil Helwig ziet zijn organisatietalent en ook hoe van Dijke erin slaagt om vlot mensen te enthousiasmeren en aan zich te binden. ,,Wil zat in de organisatie van Petje Af en vroeg me erbij om mensen uit de zorg, de rechtspraak, de theaterwereld of het onderwijs aan kinderen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar te laten vertellen over hun beroep. Dat ging me goed af via mijn netwerk. Dat had ik onder meer opgebouwd door het organiseren van wielerwedstrijden op de baan van Glanerbrook, waarvan ik sinds 2013 baancommissaris en voorzitter ben.” Sinds 2018 is hij locatiemanager van de Stichting Petje Af Zuid-Limburg ,,Het gaat goed, Petje Af heeft nu ook afdelingen in Heerlen en Maastricht.”
Nonnevot
Als wielerenthousiasteling ziet hij met pijn in de ogen hoe veel kinderen met de auto naar school worden gebracht. ,,Velen kunnen niet eens fietsen”, zegt hij verontwaardigd. Daarom begint hij in 2017 met het geven van fietslessen. Niet streng met verbods- en gebodsborden. ,,Op een speelse manier maak ik ze vertrouwd met de fiets en het verkeer. Geïnspireerd door mijn vriend en oud coureur Ad Wijnands leer ik kinderen over een wipwap fietsen. Of ze moeten op de fiets naar een nonnevot grijpen, die ik hen voorhoud. Welk kind vindt dat nu niet leuk?”, zegt hij lachend. Niet alleen kinderen maar ook vluchtelingen brengt hij fietsplezier bij. ,,Ze willen allen erg graag leren fietsen. Dankzij de fiets krijgen ze meer vrijheid, zelfstandigheid en zelfrespect. Tien lessen geven we ze. Dolblij zijn ze erna.” Probleem is dat velen niet op een volwassenfiets kunnen rijden. ,,Te groot, te zwaar en te hoog, we hebben meer kinderfietsjes nodig” zegt hij en haalt een schilderij tevoorschijn. ,,We hebben ook getekend en geschilderd met vluchtelingen. Aan hun tekeningen zie je wat voor ellende ze hebben meegemaakt. Aangrijpend, zoals dit schilderij, waarop een hart, gemaakt van rood prikkeldraad is geschilderd.”
Klonen
Wie veel fietst ziet ook wat er op straat gebeurt. ,,Ontzettend vel rotzooi wordt zomaar op straat achtergelaten of langs de weg gedumpt. Ergerlijk.” Het brengt hem op het idee om samen met Melle van Buren in 2020 de actie Vaste Prik te starten, gevolgd door een ‘clean up mars’ in september van het vorig jaar om de hele Rijksweg van afval te ontdoen. ,,Van het verzamelde afval hebben we later op de markt van Geleen een ‘kunstwerk’ gemaakt”. Gedreven door het succes hiervan, besluit hij om in begin 2022 ook de Grijp-Knijp weken te beginnen. ,,Iedereen kan bij ons stokken en zakken ophalen om daarmee de troep op straat te helpen opruimen.”
Zijn prikacties hebben niet alleen tot doel de straten rotzooi-vrij te maken. ,,We verbinden er ook mensen mee, door Geleners in Sittard en Sittardenaren in Geleen te laten helpen met rotzooi op te ruimen.” Zijn originele plannen leiden ertoe dat Sittardenaren aan de Gelener Van Dijke vragen of ze hem niet kunnen ‘klonen’. Zo’n creatieve, betrokken burger kunnen ze ook wel gebruiken in Sittard. En ook politieke partijen hebben hem al benaderd voor een plek op hun kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. Vergeefs. ,,We hebben meer verbinders nodig dan politici. Nu kan ik doen wat ik leuk en belangrijk vind, in de politiek gaat het er stroperiger aan toe. En in de loop der jaren heb ik mijn weg wel weten te vinden in het ambtelijk en politiek labyrint om steun te organiseren voor maatschappelijk belangrijke projecten.” Gevlijd is hij wel door de aandacht van de politiek. De waardering die hij van zijn omgeving krijgt streelt hem het meest. Zoals de Piet Giesberts Herinneringsmedaille. Die reiken de Gelener Sjoutvotte jaarlijks uit aan personen en instellingen, die een belangrijke bijdrage leveren aan de samenleving. ,,Een grote eer. Ook Ben Erkens, die een inspirerend onderwijzer was op mijn basisschool, en mijn tante Bertha Paulissen, oud- wethouder van Geleen, hebben deze onderscheiding gekregen. Geen betere stimulansen voor mij om door te gaan.”
