Door Peter van Deursen
DSM is een afkorting. Ik heb een hekel aan afkortingen. Ze zijn er met letters aan elkaar of met punten ertussen, met of zonder hoofdletters. Door het gebruik van apps en vooral Whatsapp verschijnen de vreemdste afkortingen. Het lijkt wel geheimtaal. Dat vond ik vroeger juist weer wel leuk en spannend. Het waren puzzels die je met vriendjes uitwisselde en je had dus de geheimen gewoon op papier staan die je ouders of je zus niet konden ontcijferen.
DSM is een serieuze afkorting en geen raadsel. Het is een woord geworden, een begrip niet alleen in Limburg maar in heel Nederland, neen, in de hele wereld. Het is een concern dat in haar grootheid is afgeleid van Dutch State Mines en als DSM bekend is geworden. Diezelfde afkorting met een -5 erbij staat voor Diasnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Zo’n lastige woordcombinatie werkt afschrikwekkend. Een afkorting maakt de lading minder zwaar De titel DSM-5 staat voor hèt handboek over geestelijke afwijkingen. Misschien is mijn weerstand tegen veel afkortingen wel een waarschuwing. Elke afkorting “gevaarlijk” kan misleidend of gevaarlijk zijn. Ik mijd ze als het kan. Maar mensen zijn blijkbaar, net als ik, nogal gemakzuchtig en willen een lange naam die je vaak gebruikt, verkorten.
In tegenstelling tot gewone afkortingen zoals dwz en nvt is DSM in Limburg in elk geval een overbekend begrip. Het is een chemiebedrijf dat drijft op afkortingen. Het kent alle grondstoffen en de formules in letters en cijfers. Het is de chemie van het bedrijf zou je kunnen zeggen. Op school begreep ik niets van scheikunde. De enige formule die ik me nog van de middelbare school herinner is H²O en dat is gewoon water. De andere elementen worden ons vanzelf wel opgedrongen omdat we het te bont maken met produceren en consumeren. CO² komt dagelijks in het nieuws, die stof kan je niet zien en niet ruiken en veel mensen denken daardoor: het loopt wel los.
Hoe een bedrijf als DSM daarmee omgaat kan ik niet goed beoordelen. Tot nu toe stond DSM hoog in aanzien. Het gigantische complex met leidingen, koeltorens en rookpluimen langs de A2 kent iedere reiziger die door Limburg naar het zuiden reist. In Sittard kennen we het grote DSM-gebouw aan het spoor bij het station. Als je langs de anonieme ramen omhoog keek, zag je op de gevel het kleurige, gedraaide logo met de letters DSM. Of DSM door de lockdown en het thuiswerken of door verkoop van onderdelen langzaam is uitgekleed weet ik niet.
Wat ik wel weet is dat het logo en de letters DSM in de afvalcontainer zijn beland en niet meer op het grote gebouw prijken. Zo ben ik een afkorting kwijt en ik weet eigenlijk niet of me dat spijt, of dat ik me zorgen moet maken om de toekomst van het gebouw en haar voormalige bewoner DSM?
