Het oude Kleesj aan de Parklaan is een begrip in Sittard. Bijna honderd jaar gingen de jongens van Sittard en omgeving naar deze karakteristieke school. Het Serviam was voor de meisjes en lag net uit het zicht op vijf minuten lopen. Het Serviam-gebouw bestaat niet meer. Afgebroken. Het Kleesj is er nog wel. Duizenden pubers hebben in de klaslokalen met de houten vloer de minuten een voor een afgeteld. Er veranderde door de tijd heen wel het een en ander, maar de groepsgeest en de ‘ophokplicht’ waren van alle tijden. Wat er veranderde? Er mocht door de leerkrachten op een gegeven moment niet meer worden gerookt in de klaslokalen. Menige sigaret, of Havanna-sigaar, werd onder de neus van de leerlingen gelukzalig opgerookt. Een volgend pijpje werd aangestoken door de echte pijptabak liefhebber. Roken op school was lange tijd de normaalste zaak van de wereld. Het was een verworven recht. En bovenal gewoon heerlijk! Ik heb er gewerkt en kan me de blauwe wolken boven de ‘rokerstafel’ tijdens de pauzes goed herinneren en kan je verzekeren dat de schadelijke dampen niet alleen boven die notoire rokerstafel bleven hangen. Aan die tafel werd volop gediscussieerd, uitgedaagd (laammaeke oonger mekaar) en uitbundig gelachen. Een tevreden roker is immers geen onruststoker. De mannelijke-collega’s (het waren voor de meerderheid mannen die rookten) genoten van een soort verbroedering. ‘We steken er nog een op, kan nog net voordat de les begint.’ Inmiddels was het roken in de klassen ten strengste verboden en werd de peuk voor de klasdeur uitgedrukt.
Jarenlang hing in de fietskelder een bordje. Daarop stond in krachtige letters: NIET ROKEN met daaronder AFSTAPPEN. Een van de rookverslaafde collega’s (naam bij mij bekend) maakte er met stift een doorlopende zin van. NIET van het ROKEN AFSTAPPEN. Het was een protest, à la Don Quichotte, tegen te veel ongezonde en autoritaire regelgeving. Vrijheid, blijheid. Weetjewel, weetjeniet… jeemigdepeemig!
Dit ludieke bordje hing er niet meer toen ik onlangs een rondleiding kreeg door het gebouw van een medewerker van Double Tree Hilton Hotel. Jawel, het Kleesj-gebouw is helemaal van interieur veranderd. Authentieke elementen zoals de monumentale trap, ze zijn er nog. Maar in de klaslokalen staan king-size bedden en je kunt er douchen of in bad! Probeer het je voor te stellen: Met z’n tweeën in bad met ruim badschuim in een ‘oud’ klaslokaal. Het onvoorstelbare is realiteit geworden. Een schoolicoon waar broeders en later burgerdocenten lesgaven aan generaties jonge mensen (al dan niet intern) is definitief weg. De entree van het Hilton hotel doet zijn best om het verleden levend te houden: Een op de muur geschilderde tijdlijn vanaf 1908 verbeeldt de hoogtepunten uit de onderwijsgeschiedenis van dit gebouw. Serviam weg. En ook ‘t Kleesj verdween als school. We kregen er veelkleurige schoolgebouwen voor terug met rookzones op ruime afstand van de hoofdingang. Functionele gebouwen die aan de rand van de stad liggen, in de buurt van het bedrijventerrein. Sittard ziet er (zeker van stadspark naar Parklaan) gelikt uit. Welk gebouw zal er op de plek van de V en D-kolos verrijzen? Het wordt hopelijk een volwaardig ‘kunststukje’.
