Je hebt best een behoorlijke portie fantasie nodig om je het volgende tafereeltje voor te stellen. Pak weg 2000 jaar geleden lopen twee Romeinen over de Schwienswei om hun hond uit te laten. De ene wandelaar uit Tuodorum (Tüddern) vraagt tijdens hun gesprek aan de ander waar hij naar toe gaat, wat zijn plannen zijn: ”Quo vadis?” Die ander nu blijkt een bewoner van de grote villa/ boerderij te zijn aan de latere Kerkstraat in Broeksittard.
Erg aannemelijk is deze gebeurtenis niet. Alhoewel, ze had inderdaad op de Schwienswei kunnen plaats vinden, want die bestond toen al heel lang! Het woord Schwiens(-wei) is in de loop van de eeuwen een verbastering geworden van een oud-Germaans woord dat (gezamenlijke) veeweide betekent. Het woord heeft niets te maken met zwijn=varken, zoals doorgaans verteld wordt. Het gebied was een bos- en weidegebied van de omliggende dorpen, precies zoals de Graetheide.
Wellicht denkt u aan de Duits-Nederlandse staatsgrens die door dit gebied loopt. Nu, die heeft heel wat eeuwen absoluut geen rol gespeeld, die is er pas van 1817. Alle eeuwen daarvoor was dit gebied, zoals vermeld, gemeenschappelijk bos- en weidegebied voor de omliggende dorpen. Oudere mensen spreken in dit verband dan ook liever over Veewei. In Millen bij het kapelletje staat een bordje met het opschrift: Zur Viehweide.
Nu dreigt dit aloude en unieke rustgebied ingeklemd te gaan worden door honderden vakantiewoningen met de omvang van een klein dorp. Grootse plannen inderdaad, maar bij de voorbereiding en uitwerking ervan wordt niet of nauwelijks over de ingrijpende nadelen ervan gesproken. Vóór er toestemming voor de uitvoering gegeven zal worden, zal toch een duidelijke en goed onderbouwde analyse gemaakt moeten worden die vervolgens in alle openheid besproken zal moeten worden. Duidelijk is in ieder geval wel dat er in dit rust- en stiltegebied meer overlast door geluid en luchtvervuiling zal optreden. We denken alleen al aan de vele auto’s van de bewoners en hun gasten. En wat te denken van de huisdieren van de bewoners? De Schwienswei is immers een ideale uitlaatplek! Eeuwenlang dus rust- en natuurgebied en thans een beschermd, klein, maar aantrekkelijk wandelgebied, dat zeer gewaardeerd wordt door de bezoekers.
Maar de vraag rijst nu: waar ga je naar toe, Schwienswei? Passen de verwachte grote investeringen in woningbouw en infrastructuur wel in het historisch kader van dit gebied? De druk op dit toch heel bijzonder gebied zal enorm toenemen als er alleen maar gelet wordt op het aantal mensen dat in de toekomst gebruik maakt van dit recreatiegebied. Daarbij komen toch zeker ook nog vragen bij als: wie gaat daar wonen? Hoe lang mag men daar verblijven? Wie houdt er toezicht op het type bewoning? Graag een antwoord vooraf!
En dan zijn er nog mogelijk problemen van een heel andere aard. Bekend is dat dit soort wooneenheden geliefd zijn bij de georganiseerde misdaad, vooral drugscriminaliteit. En wat dacht u van illegale prostitutie? Ideaal gebied, zo afgelegen en direct bij de staatsgrens! Doemdenken? Nou, niet voor iemand die geregeld het nieuws volgt….
Een overdreven voorstelling van zaken?? Merkwaardigerwijs wordt bij de presentatie van de plannen alleen maar gesproken over de economische voordelen voor de stad. Kritische benadering van de reële nadelen wordt systematisch verwaarloosd. Men kan natuurlijk de kop in het zand steken, maar de nadelen van het plan blijven gewoon overeind. En hoe groot is die economische meerwaarde? Natuurlijk, men kan zich rijk rekenen, maar daarom is men het nog niet!
Er kan eigenlijk in feite maar één reële conclusie getrokken worden: behoud dit stuk natuur, breid het zelfs uit, cultiveer het! Dus: natuurbehoud boven eenzijdige economische waarde. Een heel modern idee.
Maar…. als we dit alles zonder meer accepteren, dan zullen we daarvoor rijkelijk beloond worden: zwembad “De Hateboer” blijft behouden. Althans dat is ons beloofd……
F. Walraven
November 2021
