Onlangs zat ik met een vriendin uit de politieke kring aan de koffie, toen ze mij de vraag stelde wie mij inspireerde. Daar hoefde ik niet lang over te denken. Geen grote Hollywoodster of een populaire politica geeft inspiratie. Het is mijn inmiddels overleden oma. En ook die van manlief, trouwens. Deze dames, amper een duim hoog, wisten beiden overigens de respectabele leeftijd van 104 en 103 jaar te bereiken.
Het respect zit ‘m met name in het besef dat zij niet de kansen mochten krijgen die andere vrouwen en ik wel hebben. Dat verschil maakt dat ik met veel respect naar beiden en hun vrouwelijke tijdsgenoten kijk. Waar ondergetekende kon kiezen uit een legio opleidingen na haar vwo-diploma, was het einde van het schoolavontuur voor mijn oma na klas 6 basisschool een feit. Het logische vervolg was werken als dienstmeisje bij verschillende welgestelde families. De verhalen over hoe zij als jong meisje tot bloedens toe op haar knieën met haar kleine handjes de houten vloer moest boenen, zijn mij wel bekend. Waar er iets meer dan 60 jaar tussen ons zat, waren onze werelden werkelijk het uiterste van elkaar. Fascinerend hoe denkbeelden soms daadwerkelijk kunnen veranderen in amper een halve eeuw.
Toen ik manlief leerde kennen in 2017, had ik ook het genoegen kennis te mogen maken met zijn oma. Wederom een klein poppetje van amper 1.50m hoog. Echter waren de uitstraling en de charisma er niet minder om. En als ik de verhalen mocht geloven, was dit echt een dame die haar tijdsgeest ver vooruit was. Een vrouw met een eigen mening die zij niet onder stoelen of banken stak. Die gerust mee ging in de gesprekken over politiek en kunst. Oma draaide er haar hand niet voor om. Een instelling die mij nu zeker niet vreemd is, maar in die tijd op zijn minst voor opgetrokken wenkbrauwen zorgde.
Twee dames die ik met bewondering koester. De een omdat ze staande bleef in een harde tijd, zeker vlak na de oorlog. Die een heel eenvoudig leven leidde in een mijnwerkerskolonie in Brunssum en die haar uiterste best deed met de weinige middelen die er waren haar kinderen groot te brengen. Net als velen toen. De ander omdat ze stond voor haar identiteit en ondanks de vele, niet optimale voorwaarden, gewoon zichzelf bleef. Twee dames die op hun eigen manier tot op hoge leeftijd hun stempel drukten op het leven van velen en dus ook op dat van mij. Het geeft mij het besef dat ik het geluk heb wel in een tijd te mogen leven waarin er kansen worden gecreëerd die niet afhankelijk zijn van het geslacht. Wat ben ik een bofkont!
Maud Schenk
