Sinds ze veertig jaar geleden zuster Baptista uit Maasniel hielp in India lepra-patiënten te verzorgen, laat het lot van de allerarmsten Thea Verstappen uit Sittard niet meer los. Toen haar kinderen het huis uit waren en haar werk bij Hogeschool Zuyd erop zat, kon ze zich via de Stichting Sociaal Centrum Kerkpad volledig wijden aan het opzetten van projecten, die kansarmen en hulpbehoevenden in India helpen aan de diepe armoede te ontsnappen. ,,Armoede bestrijd je niet met discussiëren maar met de handen uit de mouwen steken.”
Door Ray Simoen
Op een familiefeest vorig jaar liet Thea Verstappen foto’s zien van het hostel voor 150 meisjes met ernaast een trainingsschool voor boeren in de Indiase staat Odisha, die gebouwd waren met donaties van de Stichting Sociaal Centrum Kerkpad. ,,Wat zou mam dit prachtig hebben gevonden als ze dit allemaal had kunnen zien!,” zei de 70 jarige Sittardse toen ze de foto’s uit India rond liet gaan. Want door haar moeder was ze in contact gekomen met zuster Baptista (1918-2009), wier orde deze goede doelen Stichting had gesticht. ,,Zuster Baptista kwam net als moeder uit Midden-Limburg.
Toen zuster Baptista in India zat, stichtte ze daar een congregatie voor Indiase zusters, die nu nog zo’n 250 nonnen telt, verspreid over 35 missiehuizen en-scholen. En Zuster Baptista’s orde in Nederland zette zich in voor de allerarmsten in India door leprapatiënten in India te verzorgen. Via de Stichting Sociaal Centrum Kerkpad wordt geld ingezameld, moeder was een van de donateurs.”
Lepra
Tijdens haar studie Verpleegkunde trekt Thea Verstappen in 1984 naar India om daar zuster Baptista te helpen met de verzorging van lepra-patiënten. ,,Prachtig werk deed zuster Baptista, lepra is nu een behandelbare ziekte, ze verpleegde patiënten en liet hen school gaan. Ik heb haar geholpen bij haar werk.” Terug in Nederland eisen de zorg voor haar twee kinderen, en het werk in de ziekenhuiszorg, wijkverpleging, psychiatrie en het docentschap aan de Hogeschool Zuyd haar volledig op. ,,Toen mijn kinderen steeds meer zelfstandig werden, heb ik gevraagd of er werk was bij de Stichting Sociaal Centrum Kerkpad.” Die vraag is niet aan dovemansoren gericht. Haar werk en bemoeienis met de Stichting nemen steeds meer bezit van haar zodat ze nu voorzitter, secretaris, fondsenwerver en woordvoerder is. ,,Niet omdat ik alles naar me toe trek. Nee, noodgedwongen, het is erg lastig om nieuwe, en vooral jonge krachten als medewerkers te krijgen. We zouden dolgraag jonge mensen verwelkomen met capaciteiten op het gebied van communicatie, zonne-energie, fundraising en internationale contacten. Hun expertise en ervaring kunnen we dan inzetten voor onze projecten om de allerarmsten in India te helpen een zelfstandig bestaan op te bouwen, een beroep te leren en zo te ontkomen aan de diepe armoede.”
Zonne-energie
In 2017 bezoekt ze voor de tweede keer India en ziet hoe de Stichting Kerkpad daar werkt. ,,Het gedoneerde geld werd vooral besteed aan het kopen van eten voor de allerarmsten. Mooi, maar daardoor blijven de mensen wel afhankelijk van de giften van de zusters. Dat kan anders, zo leerde ik met name van een van Nederlands bekendste Ontwikkelingsexperts Robert van den Heuvel.” In 2019 komt het hoofd van Congregatie vanuit India naar Nederland en vraagt aan haar en Van den Heuvel om naar Odisha, een van de allerarmste streken van India, te komen. ,,Heel veel ellende daar, pure armoede, geen functionerende toiletten en niet eens slaapplaatsen voor meisjes.” Ze adviseren de nonnen om de arme bevolking te helpen onafhankelijk te worden van donaties door hen een beroep te leren, waarmee ze geld kunnen verdienen. ,,Samen met de Congregatie besluiten we om het project ‘Van Doneren naar Investeren’ te starten. Dat richt zich op hygiëne, voeding, educatie, landbouw en gezondheidszorg.” Door toedoen van contactpersoon Suzanna, die optreedt als manager van het vijfjarig project worden concrete acties gekozen, waarvoor in Nederland geld wordt ingezameld. ,,Armoede bestrijd je niet met praten en discussiëren maar met handen uit de mouwen steken en doen. ”
Voortvarend worden de zaken aangepakt. In Odisha krijgen tien dorpen met 600 gezinnen solar-lampen. ,,Daarmee kan elk gezin worden voorzien van elektriciteit en kan energie worden opgewekt voor irrigatie-installaties zodat de boeren zelf producten als rijst en papaja’s kunnen telen. Om die vervolgens te verkopen op de markt zodat ze geld verdienen en dus minder afhankelijk worden van donaties.”
Naast de Stichting Sociaal Centrum Kerkpad en de Congregatie van zusters draagt ook de van tv bekende stichting Wilde Ganzen bij aan de projecten in India. ,,Dit jaar hebben we zelfs 20.000 euro mogen ontvangen van de Wilde Ganzen. ,,Hiermee gaan we in Odisha 10 zonnepanelen en irrigatieputten laten aanleggen. Dat doen we ook in het eveneens erg armoedige Madhwa.”
Erg ontroerd is ze dat in 2022 ondanks corona toch het hostel voor meisjes met ernaast het trainingscentrum voor de arme boerenbevolking kan worden geopend. ,,Ik kreeg tranen in de ogen toen ik zag wat er allemaal voor prachtigs tot stand was gebracht dankzij al die donaties en de gezamenlijke inspanningen in Nederland en India. Heel mooi om te zien hoe kinderen aan hun ouders leren hoe ze hun handen goed met zeep wassen. Nu er ook riolering is, krijgen mensen geleerd hoe ze zelf toiletten kunnen bouwen. Ook leren boeren om de overal liggende ‘koeieflatsen’ op te rapen en op het land te gebruiken als mest.”
Modi
Het goede werk wordt nogal eens bemoeilijkt door de vele heilige dieren van India. ,,Met hun grote logge poten vernielen met name de olifanten nogal eens de pas aangelegde installaties en gebouwen. En die heilige dieren als de koe en aap mag je niet storen of wegjagen.” Een ander obstakel voor de goede werken van de nonnen vormt de landelijke politiek van India. ,,Premier Modi wil van India een Hindoe-staat maken. Daarbij heeft hij het gemunt op andersdenkenden met name moslims. Dat zorgt voor veel spanningen in het land, waardoor mensen tegenover elkaar komen te staan. We moeten heel erg oppassen niet in conflict te komen met dit felle Hindoe-nationalisme van Modi.” Maar ze laat zich door al deze verwikkelingen niet uit het veld slaan. ,,Het gaat erom dat we de allerarmsten in India helpen een beter leven op te bouwen en hen zelfstandiger en zelfbewuster maken. Als je iets kunt doen voor een ander moet je niet laten afleiden, maar aanpakken en de handen uit de mouwen steken.”
Informatie:
Stichting Sociaal Centrum Kerkpad
