MIJNGazet | pagina 8
De ‘voorraadkast’ van de Ophovenerhof (3)
Mijn tante Jeanne Gielkens-Kallen
(geboren 1925) nam me in het volgende
verhaal mee naar ’t vleisjzölderke. Hier
werd een deel van de proviand voor een
huishouden van 10 mensen bewaard.
3e
Vilt - Valkenburg
10 - 13 augustus 2023
4 dagen wandelen en genieten
in het 5 sterrenlandschap van Zuid-Limburg!
7 km • 14 km • 21 km • 28 km • 42 km
Start dagelijks vanaf
Feestpaviljoen Grote Straat, Berg en Terblijt
Info: +31 (0)43 6040885 www.heuvelland4daagse.nl
Vier dagen wandelen en genieten
Van donderdag 10 tot en met zondag 13
augustus is Berg en Terblijt het vertrekpunt
voor wandelaars die deelnemen aan de Heuvelland4daagse.
Deze 4daagse wandeltocht,
veelal over bospaden en veldwegen, door het
heuvelachtige Limburgse Landschap, vindt
plaats rond Valkenburg aan de Geul.
Beleef het vakantiegevoel tijdens het wandelen
door het Zuid-Limburgse vijfsterrenlandschap.
Elke dag opnieuw genieten van
de mooie Limburgse natuur, schitterende
vergezichten en schilderachtige dorpjes; relax
wandelen in een afwisselend en mooi landschap.
Er is keuze uit vijf wandelafstanden: 7,
14, 21, 28 en 42 kilometers. Elke dag gaan de
routes naar een andere richting steeds over
andere wandelpaden om zoveel mogelijk van
de diversiteit van het Limburgse Landschap
te genieten. De routes zijn gemarkeerd met
pijlen en na elke 7 à 8 kilometer is er een rust-
en verzorgingsplaats.
Na het wandelen is er elke dag gezellige muziek
in het feestpaviljoen; een goed moment
om in een geweldige ambiance te genieten
van de welverdiende versnapering, gezellig
bijkletsen of gewoon uitrusten.
Startlocatie
Start van elke wandeling is dagelijks tussen
7 en 12 uur vanaf het feestpaviljoen op het
nieuwe evenemententerrein aan de Grote
Straat in Berg & Terblijt; dit is waar voorheen
de fietsenstalling was. Deze startlocatie,
bovenaan de Rasberg, is centraal gelegen en
er zijn voor auto’s en fietsers voldoende gratis
parkeermogelijkheden. De startlocatie is ook
met Openbaar Vervoer, Arriva buslijn 4, vanaf
Maastricht en Valkenburg aan de Geul goed
bereikbaar.
Inschrijven kan op woensdag 9 augustus tussen
13:00 en 17:00 uur in de inschrijftent op
het feestterrein en op donderdag 10 augustus
tussen 07:00 en 12:00 uur.
Wandel je dit jaar ook weer mee tijdens
de Heuvelland4daagse van 10 t/m 13
augustus? Voor alle informatie én het
inschrijfformulier zie:
www.heuvelland4daagse.nl
Door Wim Kallen
‘Op de eerste verdieping van de Ophovenerhof
was een lange gang en daar lag ‘t vleisjzölderke.
De andere kamers waren slaapkamers. De
gepekelde hammen en het vet spek, evenals
het doorregen spek, hingen in ’t vleisjzölderke
aan haken. Door het spek en de hammen was
een gat gemaakt met de riejnaolj, zodat het
vlees met een touw kon worden opgehangen.
Voordat het zover was, had het vlees een
bewerking ondergaan. In onze kelder werd
zowel het spek als de ham, ingesmeerd met
zout en lag 2 weken (spek) of 3 weken (ham)
in een vleesbak. Een doek beschermde tegen
de vliegen. Daar werd zeer serieus op gelet.
In de keuken werd het vlees naderhand in
witte katoenen zakjes ingepakt om te drogen.
En na dit droogproces verhuisde het naar ‘t
vleisjzölderke om verder te drogen. Van een
geslacht varken had je 2 voorhammen en 2
achterhammen. De achterhammen leverden
de beste sjènk. Op ‘t vleisjzölderke stonden
ook zwartbruine Keulse potten met het beste
vet van het geslachte varken. Dat vet werd
eerst gezeefd voordat het in een pot werd
gedaan om de houdbaarheid te bevorderen.
Het beste vet bevond zich op de varkensribben.
Dat vet kwam van een vetlaag die de vaer
werd genoemd. De vaer was ongeveer een
vaatdoek groot. Met het vaerevèt werd in de
keuken gebraden, maar het werd ook door het
brooddeeg heen gedaan. Het vet werd eerst
gemalen en daarna uitgesmolten. De krepkes
(harde stukjes) werden verzameld en later
onder de balkebrie gedaan.
Het vlees van het varken werd door een
beambte van de gemeente gekeurd. Daarvoor
moest je ter plekke het slachtbriefje overhandigen
dat je vóór de slacht bij de gemeente
moest halen. Dat slachtbriefje kreeg je bij een
gemeentekantoortje in de Rosmolenstraat,
vlakbij de gaaskaetel. Voor dat briefje moest
je betalen. De gemeenteambtenaar kwam ook
voor aanvang van de slacht langs. Hij gaf het
varken een tik op zijn rug met een hamer. Om
te zien of het varken afdoende reageerde.
De lievelingskost van mijn vader Joseph was
kortelèt en dan vooral het bot dat wij, de
kinderen, op de rand van ons bord legden.
Die knäök gingen allemaal naar vaders bord,
die vervolgens vergenoegd begon te knagen.
Vrijdags werd geen vlees gegeten, maar kwam
een alternatief gerecht op tafel. We kregen een
dubbele portie aardappels, harde eieren in
witte saus en sla. De kokkin was mijn moeder
Anna en die kon goed koken. Zij had het weer
geleerd van haar moeder. Op de vloer van
‘t vleisjzölderke stond ook een 50 kilo baar
(Keulse pot) met door Canisius gestookte
stroop. Gemaakt van suikerbieten en appels
afkomstig van onze hof. De wintervoorraad
appels en peren lag ook op de houten vloer.
De betere stukken vlees werden ingemaakt.
Eerst werd het vlees (niet helemaal gaar)
gebraden. Dan ging het vlees met saus in een
inmaakglas. Vijf glazen werden tegelijk op de
zie gezet en in de inmaakketel geplaatst. De
inmaakketel werd met water gevuld tot boven
de rand van de glazen. Als het water kookte,
werd de ketel nog 50 minuten op het vuur gehouden.
Noot: wanneer een meisje de ‘regels
had’ mocht ze bij het wecken van vlees niet in
de keuken aanwezig zijn.Van het varken werd
bijna alles gebruikt. De lever, hart, nieren en
de betere zwoerd waren de ingrediënten voor
het huidvleisj. Van het varkensbloed werd
de balkebrie gemaakt, daar werd de mindere
zwoerd aan toegevoegd. Er kwam boekweit
bij, kruidnagel, peper en zout. Het opgevangen
bloed, samen met de boekweit moest met
de handen geroerd worden, anders kreeg je
klonters. Een leuk werkje… De balkebrie die
af aan het koelen was, moest je aankloppen
zodat je later beter plakken kon snijden. Zo
was er altijd wat te doen in huis.’
Veel meer is te zien en te lezen op de Facebookpagina
‘Kallen Ophovenerhof’.
/www.heuvelland4daagse.nl
/www.heuvelland4daagse.nl