MIJNGazet | pagina 15
Vorst Marot Joep Wijnands, diplomatiek
strijder voor carnaval
Foto Françoise Petersen
Als ventje van tien speelde Joep
Wijnands (55) alle carnavalshits uit
het hoofd, in het seizoen1992/3 was hij
stadsprins van het Marotte-riek. Dertig
jaar later laat de lange Sittardenaar
zich overhalen om vorst te worden van
de Marotte, die net uit een hevige crisis
komen. Hij zorgt voor rust binnen de
roerige Sittardse carnavalswereld, niet
voor zichzelf, want als ‘vorst Marot sta
je constant aan’. Over breken met het
verleden, een vrouw als stadsprins, en
‘concurrent’ het Oktoberfeest.
Door Ray Simoen
Het stadscarillon speelt ‘Het heerlijk avondje
is gekomen’ wanneer Joep Wijnands de deur
naar zijn riante bovenwoning in de Paardestraat
opendoet. Op het keukenblad naast
het koffieapparaat staat een opengeklapte pc.
,,Zo’n 130 activiteiten staan er de komende
maanden op de rol,” zegt hij, scrollend door
de lange lijst met ‘feesttaken’, waarbij het
liedje van het carillon wat wrang klinkt. ,,Het
is een kort carnavalsseizoen dit jaar, boordevol
activiteiten”, zucht hij. ,,Maar de bezoekjes
aan gehandicapten, ouderen en aan kinderen
op school, die vind ik hartstikke leuk. Het
gaat bij ons carnaval niet enkel om die grote
massa-events. De blijdschap bij die zgn. kleine
feesten, dáár beleef ik als vorst Marot erg veel
plezier aan”, voegt hij er opgewekt aan toe.
Verhit
Vele decennia maakte hij als zelfstandig
ondernemer werkweken van 70 tot 80 uur per
week. Hij zegt het nu ,,wat rustiger aan” te
doen. Niet meer met 25 personeelsleden maar
vier. Meer tijd aan een privéleven wil hij gaan
besteden. Dat lukt maar moeizaam. Sinds hij
ermee instemde om na een interim periode
van een jaar als voorzitter uiteindelijk toch
vorst Marot te worden, zijn zijn dagen meer
dan gevuld met deze onbezoldigde erefunctie.
Hij beaamt de nerveuze hectiek van de dagen
na 11-11, en laat een stilte vallen. Zoals hij
vaker doet om een diplomatiek antwoord te
formuleren of omdat zwijgen meer kan zeggen
dan woorden. Joep Wijnands weet hoe snel
de gemoederen verhit kunnen raken door
een ‘verkeerd’ woord, zeker in de Sittardse
carnavalswereld. Die is net in rustig vaarwater
gekomen na wat bekend staat als ‘de
vastelaovescrisis’. Hoewel hij niet zoveel op
had met de grote Marotte-activiteiten - ,’ik ga
liever als einzelgänger op pad met carnaval,
ik houd niet zo van die massale Marotte-evenementen’
is hij te zeer verknocht aan het
,,verbindende” feest dat carnaval in Sittard is
om de hectische drukte te mijden. Bovendien
is het feest hem met de paplepel ingegeven.
,,Als ventje van tien jaar speelde ik alle
carnavalshits. Uit het hoofd”. En wanneer hij
in 1992 zelf stadsprins is, bindt hem dat nog
meer aan de plaatselijke Marotte. ,,Ik was
overal actief, bij de Auw Prinse, waarvan ik
voorzitter werd en bij de mede door mij opgerichte
Société de Marotte, die sponsors zoekt
en binnenhaalt.”
Clan
Van zeer nabij maakt hij de ‘vastelaovescrisis’
mee. Die barst in 2018 los wanneer de in
2015 aangetreden vorst Marot Frits van Beek
er noodgedwongen het bijltje bij neergooit:
een crisis die zo hevig is dat zelfs het voortbestaan
van het lokale carnavalsfeest in gevaar
komt. ,,De Marotte waren steeds meer intern
gericht geraakt, velen vonden het belangrijker
dat ze met een muts op door de stad
konden paraderen dan dat ze oog hadden
voor de essentie van carnaval: een feest voor
en van het volk. Frits van Beek wilde dit
doorbreken en ging meer naar buiten, ook
om meer contact te krijgen met de jeugd en
zo de toekomst van het carnavalsfeest veilig
te stellen. Frits zei terecht: ‘Wij, Marotte zijn
er voor het volk’.” Maar de ,,conservatieve
clan” binnen de Marotte wilde hier niet aan.
“Ze besloten om Frits te evalueren,” zegt hij
zonder in te gaan wie tot ,,de conservatieve
clan” behoorde. Namen noemen zou de
net hervonden rust maar verstoren; dat is
waarschijnlijk ook de reden dat op de website
van de Marotte niets vermeld staat over de
samenstelling van de ruziënde Wieze Raad in
de periode 2018-2022. ,,Wanneer Frits voelt
dat hij meer tegenstanders dan medestanders
heeft bij de Marotte, haakt hij af. Met hem
verlaten ook Maurice Indemans, Raphael
Claessens, Mitchell Cremers, Rob Sprengers
en Roel Vrinssen. Niet veel later zeggen ook
de drie ‘parapluverenigingen’, de Auw Prinse,
het Optoch Kommittee en de Marotte Senaat
de samenwerking met de Marotte op. De 10
resterende leden van de Wieze Raad van de
Marotte leggen hooghartig de schuld voor
de ‘vastelaoves crisis’ bij de drie ‘parapluverenigingen’.
Joep Wijnands zegt daarop zijn
voorzitterschap van de Société Marotte op.
,,Ik had geen trek meer om in deze situatie bij
sponsors geld op te halen voor de Marotte.”
Dat komt hard aan want zonder sponsorgeld
komt het carnavalsfeest in gevaar. De sfeer in
de stad begint zich te keren tegen de conservatieve
clan, die de Wieze Raad in zijn greep
houdt en van geen wijken wil weten. ,,Het liep
zo hoog op dat de Marotte niet meer door de
stad durfden te gaan, omdat de mensen hen
met de nek aankeken.” Bemiddeling wordt
ingeroepen van de in Sittard geboren Jan
Schrijen, oud-deputé en -burgemeester van
Venlo en Valkenburg, en Raymond Vlecken,
voorzitter van de Samenwirkende Limburgse
Vastelaovesvereniginge (SLV) en destijds
burgemeester van Landgraaf. Maar beide bemiddelaars
staken hun werk wanneer ze zien
dat de ‘conservatieve’ Marotte leden ineens
weigeren gevolg te geven aan de afspraak om
na een jaar geen organiserende taken meer
te vervullen en zich te beperken tot het hun
beloofde ere-lidmaatschap van de Marotte.
Wanneer daarop ook sponsoren grotendeels
te kennen geven niet meer de Marotte te
willen ondersteunen, wordt de druk op de
Marotte steeds groter. ,,Het ging er vaak niet
lekker aan toe, maar dat moet nu eenmaal
gebeuren om verder te kunnen.” Uiteindelijk
kan er dan na veel rumoer en gesteggel een
nieuwe bezetting van de Wieze Raad geformeerd
worden. ,,Met Louis Vahsen namens
de Senaat en Peet van Erp namens het Optoch
Kommittee hebben we binnen twee weken
acht nieuwe Marotte gevonden”, klinkt het
opgelucht terwijl het carillon nog eens zijn
feestdeun over de stad uitstrooit. Daarna
weten Louis Vahsen en Peet van Erp hem over
te halen voor één jaar ad-interim voorzitter
te zijn. ,,Vervolgens paaiden de nieuwe groep
Marotte me slim door me overal speeches te
laten houden: wat ik erg graag doe. Na een
jaar was ik ‘om’ en stemde ik erin toe om vorst
Marot te worden, vooral ook omdat de drie
paraplu-verenigingen positief reageerden.
Zodoende werd ik toch vorst Marot terwijl dat
nooit mijn bedoeling was,” zegt hij met een
glimlach. Er is meteen veel werk aan de winkel
voor de verse vorst Marot. ,,Dieptepunten
als een stadsprins die uit Obbicht komt en
een vorst Marot, die in Geleen woont, nee dat
wilden we nooit meer meemaken.”
Visitekaartje
Steeds harder moet er volgens Joep gewerkt
worden om mensen te bewegen actief mee
te doen aan het carnavalsfeest en te bouwen
aan wagens en pakjes en samen muziek te
maken. ,,We gaan veel naar scholen om daar
te laten zien en uit te leggen wat een mooi,
gemeenschapsfeest carnaval is.” En hard moet
er evenzo worden gebuffeld om aan voldoende
financiën te komen voor de verschillende evenementen.
Dat valt niet mee met een gemeentelijke
subsidie van 1275 euro per jaar. ,,Maar
de gemeente komt ons wel tegemoet om alles
vergunning-technisch voor elkaar te krijgen”.
Niettemin vindt hij dat ,, het carnaval, dat
toch een fantastisch visitekaartje van Sittard
is, supergoedkoop is voor de gemeente.” Want
het Scholierencarnaval en het Kanon van heet
Balkon, compleet met de dure beveiliging en
de vele artiesten, wordt door de Marotte in samenwerking
met de gemeente georganiseerd
en gefinancierd uit de opbrengsten van de
kaartverkoop en een gemeentelijke bijdrage
van zo’n 20.000 euro, legt hij uit. ,,We houden
niets over aan deze twee grote feesten.”
Vrouwen
De inspanningen om het carnavalsfeest te
behouden als volksfeest van de lach en de
traan, van de emotie en het weerzien van
oude vrienden, zullen nog intenser moeten
worden, zo verwacht hij. De grote ‘concurrent’
is het succesvolle Oktoberfeest. Vorst Joep
I beziet deze successtory wat kritisch. ,,Het
Oktoberfeest is geen feest dat mensen aanzet
om actief mee te doen, zoals carnaval, het
is een feest dat je vooral consumeert in een
gekochte leren broek of een dirndl jurk. Het
wordt volgens velen ook te druk, te massaal
met teveel mensen van buiten Sittard.” Naast
de zorg voor een groots carnavalsfestijn heeft
de vorst Marot de belangrijke taak om elk
jaar een goede stadsprins te vinden. ,,Ik heb
gelukkig niet te klagen qua aanbod. Velen zien
het prinsschap terecht als een unieke kans om
veel levenservaring op te doen en zichzelf te
ontwikkelen als persoon.” Een heel jaar speurt
hij zelf naar geschikte kandidaten. ,,Daarbij
kijk ik nadrukkelijk ook naar wat iemand voor
het carnaval in Sittard kan betekenen nadat
hij prins is geweest. Iemand die na zijn studie
voor een job in Amerika gaat kiezen, willen
we niet.”
En een vrouw, een allochtoon, een ‘Hollenjer’
of een gay, die na de drie dolle dagen
wagenbouwer of sponsorzoeker wil worden?
Zelf staat hij open voor meer vrouwen in de
carnavalswereld, geeft hij aan. Maar hij vindt
dat het beter is nog te wachten met de keuze
voor een vrouwelijke stadsprins. Hij kent de
‘gevoeligheden’ van de traditionele carnavalswereld,
van oudsher een mannenbastion.
,,In de hele carnavalswereld wordt de deur
nu voorzichtig opengezet voor vrouwen, maar
het zet nog niet echt door”. Ook in Sittard.
,,We hebben enkele capabele vrouwen, die
lid zijn van een aantal commissies. En bij het
opnieuw formeren van de Marotte hadden
we een vrouwelijke kandidaat, maar die heeft
afgezegd”, klikt het voorzichtig. Maar de grote
‘weerstand’ tegen een vrouw als stadsprins
komt niet zozeer van mannen, stelt hij. ,,De
vrouwen van de herenclubs hebben iets tegen
vrouwen als lid.” Ook zegt de vorst Marot het
geen bezwaar te vinden om ,,een persoon met
een andere kleur of seksuele geaardheid” te
kiezen ,,mits hij of zij een geschikte kandidaat
is”. Maar voorlopig kan Sittard nog goed verder
met een Miss Oktoberfeest en een Prins
Carnaval. ,,Dat is toch een prima oplossing.”