Er staan zes bomen voor mijn huis. Daar waaien takken uit. Er zitten vogels in die op mijn auto kakken. En jaarlijks wordt de hele buurt ondergedompeld in een zee van vallende bladeren waar je u tegen zegt. Voor sommige mensen reden genoeg om een boom te verwijderen. En in Sittard-Geleen kan dat zomaar. Vaak zonder dat omwonenden überhaupt vooraf op de hoogte worden gesteld. Als het de bewoners van een straat waarin bomen staan al gevraagd wordt (“Bent u het ermee eens dat we uw bomen kappen?”), wordt er met het antwoord niks gedaan. Ook niet als er steekhoudende argumenten zijn om een boom te laten staan. Dan wordt er wel een nieuwe reden bedacht om zo’n boom weg te halen. Ook als het “1 tegen 9” is. Iedere melding van overlast (van een boom) wordt “serieus bekeken”. Dat die boom er al stond voordat de melder zich er vestigde, schijnt niet uit te maken. Stel je voor dat je auto steeds vies wordt! Weg met die boom!
Met een aantal omwonenden ben ik, vergeefs, bezig geweest één boom in hun straat te redden. Dat was al lastig genoeg. De gemeente antwoordt op vragen over het kappen van bomen: “Het college deelt de mening dat iedere boom in beginsel waardevol is voor onze gemeente.” In de praktijk betekent dat dat u voorlopig kunt (laten) kappen naar believen. Bomen zijn weliswaar niet letterlijk, maar in onze gemeente wel figuurlijk vogelvrij. En dat terwijl we inmiddels allemaal wel weten dat een boom veel meer is dan onderhoudskosten en overlast. Bomen geven schaduw, ze filteren de lucht, ze helpen mee bij de waterhuishouding, ze zorgen voor biodiversiteit en, last but not least, ze bevorderen het welzijn en de gezondheid van onze inwoners. Haal je een boom weg, dan moet je maatregelen treffen om al die factoren te compenseren. Enig idee wat dat allemaal kost? Bomen weghalen is in feite simpelweg kapitaalvernietiging. En als het nou bij die ene boom bleef. Maar nee, zoekt u voor de grap eens op hoeveel kennisgevingen van bomenkap er zijn. Het lachen zal snel vergaan. Alleen al de afgelopen twee maanden gaat het om meer dan 240 bomen. 240! En dat zijn dan nog alleen de bomen waarover bericht is. Bovenop de meer dan 60 uit november.
Als we dat tempo volhouden dan is die groenagenda die het college al twee jaar aan het aankondigen is straks niet meer nodig. Dan is er geen groen meer te vinden, behalve de geraniums in uw raam of de plastic ficus in uw kamer. Dat scheelt een hoop kosten hoor, aan onderhoud. Dus weg ermee! En dan kan de afvalstoffenheffing (“de vervuiler betaalt”) ook omlaag, want dan hoeven we geen diesel meer te kopen voor de bladblazers.
En, ja, natuurlijk is het soms ook gewoon nodig dat er bomen gekapt worden. Niks aan te doen. Bomen kunnen ook ziek worden. En ook al worden mensen nog zieker zonder die bomen, toch moeten ze dan weg. Hopelijk worden ze dan op zijn minst vervangen door nieuwe, inheemse bomen. Maar met bomen is het net als met vrienden. Nieuwe zijn fijn, maar je kunt niet zonder oude. Het beste moment om nieuwe bomen te planten is dan ook een jaar of twintig geleden; het op een na beste moment is nu, zo zegt een oud Chinees gezegde.
Nou, laat die bomen voor mijn huis in vredesnaam staan. Ik hark (!) de bladeren wel bij elkaar. Ik wil niet dat Sittard-Geleen verandert in een blok beton met hier en daar een plukje onkruid dat door alle wateroverlast en hittestress ook maar ternauwernood overleeft. Doe mij maar een groen Sittard-Geleen. En met groen bedoel ik groener en groener en groener. Met méér bomen, niet minder.
Björn Bonten
Burgerlid gemeenteraad Sittard-Geleen
Docent maatschappijwetenschappen