MIJ NGazet | pagina 9
Jo Savelkoul van de Stichting Chel Savelkoul
www.residentiecarrefour.nl
TE KOOP
19 LUXE APPERTEMENTEN
2 PENTHOUSES
TE GELEEN
8 verschillende typen
woonoppervlakte van ca. 86 m2 tot 108 m2.
begane grond met terras en een tuin
27 MEI INFODAG
aanmelden via website
Mijn naam is Jo Savelkoul, ben 66 jaar
en woon in Obbicht. Sinds juni 2023
mag ik de voorzitter zijn van de Stichting
Chel Savelkoul. Deze stichting is
opgericht met het oog op de viering van
het 100ste geboortejaar in 2024 van
deze Troubadour, schrijver en regisseur
uit Grevenbicht.
TekstBertWassenberg
Vertel eens iets over de ontstaansgeschiedenis
van jullie stichting? Hoe zit
het met jullie (familie)band?
In 2023 was het 20 jaar geleden dat Chel is
overleden en tevens 70 jaar geleden dat het
eerste Vrijgezellenfeest in Grevenbicht werd
gehouden, waar hij het “Vrijgezellenlied” voor
heeft geschreven. Als dochter Nicole, nicht
en petekind Cecile en neef Jo realiseerden we
ons dat: ‘es v’r noe niks doon, dan hoof ’t neet
mië”. We hebben aan beide zaken aandacht
besteed tijdens een aantal concerten en
kregen veel positieve reacties. Mede op grond
daarvan hebben we besloten om in zijn 100ste
geboortejaar ook de jongere generaties, die
hem alleen kennen van zijn standbeeld,
kennis te laten maken met zijn werk en zijn
betekenis voor de streek aan beide zijden van
de Maas. Het idee van de oprichting van een
stichting is pas later opgevat.
Van wie kwam het idee om Chel te eren
met een heuse stichting en waarom?
Samen met het Kind Centrum de Kingbeek en
Heemkunde Vereniging Bicht kwamen we tot
een ambitieus programma waar de leerlingen
van de Kingbeek een cruciale rol zouden gaan
spelen. Daarmee krijgen de jongere generaties
(zowel leerlingen als hun ouders) weer
kennis over de betekenis van Chel voor ons
Maasland: 34 revues, talloze liedjes, gedichten
en verhalen in het Maaslands dialect. Ons
programma ‘100 jaor Chel’ bestaat uit een besloten
gedeelte (voor leerlingen en hun directe
familie) en een openbaar gedeelte en is te
vinden op onze website: www.stichtingchelsavelkoul.
nl. Alle activiteiten zijn gratis toegankelijk,
maar kosten natuurlijk wel het nodige
geld. Al snel bleek dat de oprichting van een
stichting de beste mogelijkheden bood om dit
geld via subsidies en sponsoren te verkrijgen.
Inmiddels heeft onze Stichting Chel Savelkoul
de culturele ANBI-status verworven.
Is de stichting in financiële zin goed op
poten gezet?
Door de vroege keuze voor de oprichting, het
schrijven van het bijbehorende beleidsplan
en het indienen van de subsidie aanvragen,
hebben we tijdig voldoende subsidies toegekend
gekregen om alle activiteiten van ons
programma te kunnen bekostigen. Daar zijn
we natuurlijk erg blij mee.
Welke kwaliteiten moet de voorzitter
meebrengen?
Het bestuur van onze stichting bestaat uit 3
leden: Nicole Savelkoul (secretaris), Cecile
van Didden-Kirkels (penningmeester) en mezelf
als voorzitter. Het bestuur is bewust klein
gehouden om snel en effi ciënt te kunnen vergaderen
en besluiten te nemen. Zonder Nicole
en Cecile zou dit programma niet tot stand
zijn gekomen. Mijn rol als voorzitter is die
van ‘meewerkend voorman’ en ik heb in die
hoedanigheid gezorgd voor de opzet van ons
programma, de fi nanciën en de noodzakelijke
draaiboeken. Daarnaast schrijf en dirigeer ik
de arrangementen van de liedjes van Chel, die
inmiddels door diverse muziekgezelschappen
worden uitgevoerd. Een mooi voorbeeld
daarvan is het eigen schoolorkest van het
Kind Centrum de Kingbeek, dat woensdag 24
april jl. de acht groepen en 2 solisten heeft
begeleid, tijdens het schoolconcert in de kerk
in Obbicht. Daar werden 9 dialectliedjes van
Chel uitgevoerd voor ruim 500 toehoorders:
leerlingen en naaste familie. Mijn achtergrond
in zowel projectmanagement als in de muziek
kwamen daarbij goed van pas.
Wil je iets meer vertellen over Chel
Savelkoul als regionale held?
Chel Savelkoul wordt erkend als een van de 5
belangrijkste troubadours uit de 2e helft van
de vorige eeuw naast: Jo Erens, Sjef Diederen,
Frits Rademacher en Harry Bordon. Zijn ‘Vrijgezellenlied’
werd al in 1953 opgenomen door
de toenmalige Regionale Omroep Zuid en in
1958 werd ‘Huer ich de Maas weer roesje’ een
hit in Limburg. Naast Maaslandtroubadour
was Chel ook de leider, schrijver en regisseur
van Theater Komiek, dat hij in 1959 oprichtte
en waar hij 34 revues mee op de planken
bracht. Zijn revues werden bezocht door mensen
uit Nederland en Belgisch Limburg, er
kwamen zelfs bussen uit Midden-Limburg en
het Belgisch Neerpelt. Hij maakte diverse lp’s,
cassettes en een CD, alle met liedjes over zijn
directe omgeving en de bijzondere gebeurtenissen
aldaar. Hij had zijn eigen radioprogramma
bij omroep Maaseik. In 2010 kreeg
hij een standbeeld aan de Maas in Grevenbicht,
als eerbetoon aan zijn verdiensten voor
de Maaslandse volkscultuur.
Waaruit blijkt de verbondenheid van
Chel met het Maasland?
Hij is geboren en getogen in Grevenbicht en
heeft zijn leven lang gezongen en geschreven
over het Maasland aan beide kanten van de
grens. Hij fi etste veel door zijn geboortestreek,
altijd met potlood en papier, en zat
meestal onopvallend zijn streekgenoten te
observeren en noteerde wat hem opviel. Zo
karakteriseerde hij de ‘Maaskanter en het
Maasland’ in zijn gedichten, liedjes, verhalen
en sketches. Hij deed verslag over het leven
van alledag in deze streek, maar ook over bijzondere
gebeurtenissen. In 1985 ontving Chel
de Kanunnik-Coenen-Prijs. Een onderscheiding
die Maasketen “Jan van Eyck” tweejaarlijks
toekent aan mensen en/of instellingen,
die bijzondere verdiensten hebben voor het
Limburgs culturele leven aan weerszijden van
de Maas.
Toon Hermans was het grote voorbeeld
en de leermeester van Chel. Kun
je dat wat nader toelichten?
Chel had al vroeg een grote bewondering voor
Toon Hermans en bezocht zijn revues in Sittard
in de dertiger jaren. Toon had de ambitie
om met een revuegezelschap op tournee te
gaan door Zuid-Nederland. In 1939 organiseerde
voetbalclub De Volharding uit Grevenbicht
een Bonte Avond en voorzitter Ties
Vencken haalde Toon Hermans naar ‘Beeg’
voor de regie. Chel, destijds 17 jaar en speler
van het 2e elftal, werkte in deze Bonte Avond
voor het eerst onder leiding van zijn idool.
Toon bleek op dat moment op zoek naar een
manager en een toneelknecht voor zijn pas
opgerichte ‘Racketcabaret’. Op de terugweg
in de auto werd geregeld dat Ties Vencken de
manager en Chel Savelkoul de toneelknecht
werden. Zo kwam het dat Chel met zijn grote
voorbeeld aan het begin van de 2e Wereldoorlog
door Zuid-Nederland mocht trekken
en vanuit de coulissen alles kon volgen op de
bühne. De tournee duurde slechts 9 maanden
o.a. vanwege de verslechterende oorlogsomstandigheden,
maar het was voldoende om bij
Chel het theatervuur te ontsteken en uiteindelijk
zijn eigen revuegezelschap Theater
Komiek op te richten.
Op jullie website staan 52 nummers
van Chel in MP3 format. Welke is jouw
favoriet en waarom?
Chel heeft in zijn leven honderden dialectliedjes
geschreven waarvan er ruim vijftig
opgenomen zijn. Als je deze beluistert valt
gelijk de muzikale variatie op: walsjes, polka’s
tango’s, luisterliedjes, swingende nummers,
soms met tempo- en maatsoortwisselingen
ter ondersteuning van de tekst. We hebben
nog liedjes uit het geheugen van Beegtenaere
kunnen peuteren en weer op muziek gezet en
ze laten uitvoeren door de schooljeugd tijdens
het recente schoolconcert. Ontroerend is het
dan als je de generatie die hem nog heeft zien
optreden een traantje ziet wegpinken. Maar
ook is het geweldig als je, fi etsend door het
dorp, ineens vanaf een klimtoestel: “Oze meister
haet ’n geit’ of ‘Mollie aan de lien’ hoort
gezongen worden. Liedjes die al 60 jaar niet
meer uitgevoerd zijn. Voor mij persoonlijk
geldt als favoriet: ‘Soms’ een ingetogen liedje
met daarin verwondering en twijfel over zijn
gave om, soms midden in de nacht, plots
een liedje met ‘melodie en tekst al d’r bie’ te
kunnen opschrijven. De 52 liedjes van Chel
zijn trouwens te beluisteren via Spotify en te
downloaden via onze website.
Welke openbare activiteit mag niet
gemist worden in de komende periode?
Een van de hoogtepunten in ons programma
is de schoolrevue: ‘100 jaor fi ës in ’t törp’, speciaal
voor dit jubileumjaar geschreven voor en
opgevoerd door groep 8 van de Kingbeek op
1 en 2 juli as. in de kerk te Obbicht. De regie
is in handen van Nancy Janssen leerkracht
van groep 8, daarbij ondersteund door de
vrijwilligers: Roel Nijsten, Bianca Arntz, Anne
Arets en Hannah Kappeyne van de Coppello.
Gelijktijdig staat er in dezelfde kerk de
tentoonstelling ‘100 jaor Chel’ opgesteld over
zijn leven en werk. De opening is op zondag
23 juni om 16.00 uur en ze duurt tot en met
vrijdag 5 juli. Ze is opgezet en ontworpen door
Nicole en Cecile. In deze tentoonstelling staan
ook 8 kunstwerken, die gemaakt worden door
de verschillende groepen van Kind Centrum
de Kingbeek. Ze laten zich hiervoor inspireren
door de liedjes en de verhalen over Chel, die
ze inmiddels van ons hebben geleerd. Aan
het eind van het jubileumjaar komen er nog 2
concerten met zijn luisterliedjes en verschijnt
zijn dichtbundel: ‘In de vlöch gevange’.
Kun je de bijzondere verdiensten van
Chel Savelkoul verwoorden en waarom
zijn die zo belangrijk?
Wij denken dat er al veel hierover is verteld in
het voorgaande. Wat we nog willen benadrukken
is dat Chel niet naar roem en bekendheid
heeft gestreefd. Hij was er tevreden mee als
hij de mensen kon amuseren en ontroeren.
Hij zong niet alleen zijn eigen dialectliedjes,
maar schreef ook sketches voor zijn revues,
verhalen, gedichten, leidde tientallen jaren
revuegezelschap Theater Komiek en maakte
radioprogramma’s. Ze vormen gezamenlijk
een unieke beschrijving van de aard en de
volkscultuur van de Maaskanter. Deze bijzondere
verdiensten willen we graag helpen in
stand te houden.
Is er nog iets dat je kwijt wil en dat
niet gevraagd is?
Recent is een brede opleving van de belangstelling
voor eigen identiteit en de eigen
streek te bespeuren dwars tegen de globalisering
in: denk hierbij aan de hernieuwde aandacht
voor bevordering van het gebruik van
onze Limburgs dialecten o.a. op de scholen en
kinderopvang. We zijn als stichting in contact
hierover met: ’t Hoes veur ’t Limburgs, Het
Huis van de Kunsten en het project ‘3MLimburg’
voor de meertaligheid in de onderwijspraktijk
en hebben inmiddels dialectlessen
over Chel verzorgd voor alle groepen van Kind
Centrum de Kingbeek. Verder willen we na
dit jubileumjaar iets gaan doen aan het in het
verval rakende standbeeld op de dijk in Grevenbicht
en een ‘Chel Savelkoul wandeling’
introduceren langs door hem beschreven en
bezongen plekjes met info via QR-codes.
/www.residentiecarrefour.nl