Door Ray Simoen

Na zeven magere jaren komen zeven vette jaren, zo leren de Bijbel, en de moderne variant ervan, de soapserie GTST, Goede Tijden, Slechte Tijden. Of ze zich door deze wijsheid laten leiden en lijdzaam afwachten tot de zeven vette jaren beginnen, is onduidelijk. Maar je bent geneigd dat te denken. Van de kant van de gemeenteraadsleden van deze gemeente is totaal niks vernomen sinds in december van 2022 de regionale krant een nog geheim rapport van adviesbureau BMC onthulde over de organisatorische puinhoop, die het cultuurbedrijf De Domeinen steeds meer wordt. Je zou denken dat de raad meteen dit zoveelste rampbericht van BMC over de al zeven jaar durende ellende met dit hoofdpijndossier, Het Cultuurbedrijf De Domijnen, zou willen lezen en bespreken.

Rekeningen

Maar, nee, totale rust, de zeven magere  jaren van de Domijnen zullen er dus wel acht worden. En voor zover bekend maakt het gemeentebestuur ook nog weinig haast om dit zoveelste rampbericht over de stand van zaken bij De Domijnen te agenderen voor de gemeenteraadsvergadering. 

Wie wel al zeven jaar vette jaren beleeft is het adviesbureau BMC, dat al menig zwartgekleurd doorkijkje heeft gemaakt van De Domijnen. Denk maar niet dat zo’n adviesbureau alleen meer stevige rapporten kan schrijven, nog veel beter kunnen al die adviesbureaus gepeperde rekeningen schrijven. 

Zeven jaar geleden kwam er een fusie van de zes ‘cultuurhuizen van de stad’, schouwburg, bibliotheek, filmhuis, kunstmuseum, poppodium Volt en erfgoedcentrum. Deze zes werden onder één koepel bijeengebracht: De Domijnen. Maar al gauw zou blijken dat De Domijnenveld een beter gekozen naam was geweest. Het nieuwe cultuurhuis was gebouwd in een mijnenveld van loodzware ambities, financiële gebreken en baanonzekerheid. Allereerst moesten de zes, totaal verschillende ‘cultuurhuizen’ gaan werken als één bedrijf met aan het hoofd een ‘zwaargewicht’ als leider, die top down De Domijnen zou moeten gaan leiden. Dat is vragen om ellende, en die daalde dan ook in bakken neer. Verlammend werkte de structuur van De Domijnen op de creativiteit en dynamiek van afzonderlijke huizen. Je kunt een poppodium niet leiden als een bibliotheek, en de ‘klanten’ van een filmhuis vragen om een andere vorm van communicatie dan die van een erfgoedcentrum.  Zeker niet als De Domijnen directeur ook nog eens te keer gaat als een Stalin of Kim Il-sung. Bovendien moest het nieuwe gedrocht het ook nog met fiks minder geld zien te rooien. Met minder geld, meer bezoekers en een betere organisatie zien te verkrijgen, plus ook nog ‘vernieuwend’ zijn. Ga er maar aanstaan, met dank aan de politiek.

Vuist

De rapporten met aanbevelingen hoe het beter, duidelijker vriendelijker voor het personeel en de klanten kan, volgden elkaar op. Maar het resultaat bleef uiterst mager ondanks dure woorden en vage beloftes als ‘cultuuromslag’ en  ‘ontvlechting’.

Wat nu? Een crisis vraagt een manager. Dat is een ijzeren wet volgens de leer van falend beleid. Een manager, ja, die zal het zaakje wel eens op de rails krijgen. Niet met een ijzeren vuist, want bij De Domijnen zaten ze nog onder de blauwe plekken van de vertrokken directeur De Rooij. Maar een manager met een menselijk gezicht, eentje, die niet met harde vuist, maar met overleg te werk gaat. En succes zou verzekerd zijn als niet een crisismanager maar zelfs twee de klus zouden klaren. Uit de ECI in Roermond werd Joery Wilbers ingevlogen en vanuit Arnhem waar ze net ook een cultuurtempel op orde had gebracht, kwam Gijsje van Honk. Ze deden aardig werk in het culturele mijnenveld van Sittard-Geleen. De kassa werd op orde gebracht en ook meer bezoekers wisten de weg weer te vinden naar de zes cultuurhuizen. Maar in de kern bleef het zaakje stinken naar dooie paarden, moeras van verzet en ouwe koeien in de sloot. Daarbij raakten de twee crisismanagers ook nog in een onderlinge crisis. De een wilde meer een centraal gestuurde organisatie, de ander wilde een organisatie, waarbij de zes cultuurhuizen ( bibliotheek, filmhuis, erfgoedcentrum, Stadsschouwburg, kunstmuseum en poppodium) zelf meer hun boontjes mochten doppen. Einde van dit liedje was dat crisismanager Gijsje van Honk het voor gezien hield en in juli 2022 opstapte. 

Tijd

De crisis duurt voort, veel is bij hetzelfde gebleven; leiding nog altijd top down, en het interne gekissebis en navelstaren gaan ten koste van het aanbieden van boeiende, vernieuwende programma’s voor de cultuurliefhebbers in de stad. Zal nog wel een paar, wellicht nog zeven, jaar duren. Want volgens BMC is de organisatie ,,nog zoekende”. De Raad van Toezicht van De Domijnen vraagt intussen nog wat ,,meer tijd en toewijding” en de gemeenteraad moet nog wakker worden. Die vette jaren laten voor De Domijnen nog wel een tijdje op zich wachten.